Globalizacja – imperializm kulturowy czy nowy indywidualizm?

Abstract

Artykuł jest głosem w dyskusji na temat zjawiska globalizacji i próbą odpowiedzi na pytanie, czy jest ono neutralnym pod względem kulturowym opisem geopolitycznych realiów XXI wieku, czy też normatywną wizją pewnej formy życia? Wypowiedź skonstruowano na podstawie krytycznego przeglądu współczesnej teorii społecznej, w której globalizacja jawi się jako proces przekształcający nie tylko instytucje i organizacje, lecz także samą tkankę tożsamości i życia osobistego. We wnioskach końcowych sformułowano tezę o dwóch sposobach, w jakich dokonuje się globalizacja w sferze kultury. Pierwszy to homogenizacja, w której promuje się te same dla wszystkich wartości oraz wzory konsumpcji. Drugi to dywersyfikacja doprowadzająca do wyodrębniania się i tworzenia nacjonalizmów, poszukiwania odrębności, budowania tożsamości (często opartej na konstruowanej tradycji). Poszczególne kultury rekonstruują swą specyfikę, endemizując ponadnarodowe formy kulturowe, w związku z czym należy zwrócić uwagę nie tylko na globalną instytucjonalizację światowego życia, ale również na lokalizację globalności. Zadaniem przyszłej teorii społecznej jest zatem krytyczne badanie i analizowanie warunków społecznych, w których globalne media mogą zarówno wzmacniać, jak i osłabiać narodowe kultury i tożsamości.

Keywords

• globalizacja
• uniformizacja
• indywidualizacja
• imperializm kulturowy
• tożsamość