Pauza i cisza jako konstytutywny element kompozycyjny piosenki. Próba analizy

Abstract

Podstawową jednostką formotwórczą piosenki jest uporządkowany w sposób rytmiczny szereg dźwięków melicznych, a więc dźwięków pozostających w ru­chu uschematyzowanym. Ruch ten skorelowany zostaje ze strukturą rytmiczną tekstu, tworząc w ten sposób zharmonizowany konglomerat współdziałają­cych i współoddziałujących na siebie elementów kompozycji. Ruch melodii i tek­stu jest podporządkowany strukturze, której na pierwszy rzut oka nie widać — pauzie i sfunkcjonalizowanej ciszy, a więc „miejscom pustym” piosenki. Są one paradoksalnie najbardziej konstytutywne dla gatunku. Oddziałują one na wielu poziomach i warstwach kompozycji, począwszy od elementarnej klasyfikacji ilościowej, a więc płaszczyźnie instrumentalnej, wokalnej oraz performatywnej, a skończywszy na poszczególnych jakościach poetologicznych i wyrazowych — porządkowaniu ruchu dźwięków, regulowaniu napięć czy swoistemu „cienio­waniu” dzięki umiejętnemu zestawianiu kontrastów. „Miejsca puste” uczestni­czą w grze elementów formy na równi z dźwiękami i szmerami.

Keywords

• pauza
• cisza
• piosenka
• muzyka
• sound studies
• muzyka popularna
• piosenka popularna