شناسایی کانی زایی طلا در منطقه مینرالی قره چر با استفاده از روش تکینگی چند عنصری

Abstract

تکینگی ویژگی انواع فرآیندهای طبیعی غیرخطی مانند فرآیندهای هیدروترمال در پوسته زمین است که باعث ایجاد ذخایر دارای غلظت‌های بالایی از فلزات می­شود. نتیجه نهایی این فرآیندها بروز ویژگی­های فرکتالی یا چند فرکتالی است که روش­های متعددی برای شناسایی این ویژگی‌ها وجود دارد. روش نقشه توزیع تکینگی ازجمله آنالیزهای چند فرکتال بوده که بر اساس شاخص تکینگی و به‌عنوان ابزاری برای جدایش آنومالی از زمینه یا جدایش آنومالی­های محلی از ناحیه­ای توسعه یافته است. در این پژوهش از روش نقشه توزیع تکینگی چند عنصری برای تعیین آنومالی­های ژئوشیمیایی، ویژگی­های ساختاری و تعین نحوه ارتباط بین عناصر در منطقه مینرالی قره چر واقع در 42 کیلومتری جنوب باختر شهر سقز، استان کردستان، استفاده شده است. بانک داده شامل تعداد 1104 نمونه لیتوژئوشیمیایی با 8 عنصر آنالیز شده شامل Au, As, Ag, Cu, Sn, Mo, Zn, Pb بود که ماهیت ترکیبی و همبستگی کاذب متعاقب داده­ها در سیستم بسته باعث شد تا از تحلیل مؤلفه‌های اصلی بر روی داده­های تحت تبدیل لگاریتمی ایزومتریک استفاده شود. با توجه به نتایج حاصل از آن ارتباط بین عناصر As و Cu بر روی مؤلفه اصلی اول و مؤلفه اصلی دوم نشان‌دهنده عملکرد مستقل طلا در این منطقه است. استفاده از روش نقشه توزیع تکینگی بر روی این نتایج، مناطق امیدبخش و پر پتانسیلی را برای عملیات اکتشافی معرفی کرده که با توجه به تطابق این مناطق با آلتراسیون­های فیلیک، اکسیدهای آهن، کانه­های سولفیدی و سلول­های پر عیار طلا از اعتبار بالایی برای کانه­زایی برخوردارند. درنهایت با توجه به نتایج حاصل از نقشه‌های توزیع تکینگی می‌توان بیان نمود که این منطقه دارای دو تیپ متفاوت کانه زایی حرارت متوسط (مزوترمال) تا حرارت بالا در نیمه جنوبی و نوع حرارت پایین (اپی ترمال) تا مزوترمال در نیمه شمالی است؛ اما به توجه به حضور کانسارهای معروف طلای تیپ مزوترمال (کوهزایی) کرویان و قلقله واقع در نزدیکی منطقه قره چر، می‌توان عنوان نمود که احتمال حضور کانی سازی طلای تیپ کوهزایی بیشتر است، به‌طوری‌که می‌توان از معیارهای اکتشافی این تیپ کانسار برای اکتشافات بعدی در این منطقه استفاده نمود.

Keywords

• کانی‌زایی طلا
• نقشه توزیع تکینگی
• تبدیل لگاریتمی ایزومتریک
• تحلیل مؤلفه‌های اصلی
• قره چر