Diyanet İlmi Dergi (Dec 2024)

Harizm Türklerinin 1244 Yılında Kudüs’ü Ele Geçirmeleri ve La Forbie Zaferi

  • Nadir Karakuş,
  • Mustafa Demirci

DOI
https://doi.org/10.61304/did.1551219
Journal volume & issue
Vol. 60, no. 4
pp. 1415 – 1438

Abstract

Read online

XIII. yüzyılın ilk çeyreğinde tarihin akışını değiştiren Cengiz Han önderliğinde başlayan Moğol istilası, kendisini en çok Harizm bölgesinde hissettirmiş, bölgeden panik halinde kaçanlar Batı’ya doğru göç etmiştir. Celaleddin Harizmşah önderliğindeki askerler, 1230’da Yassıçemen Savaşı’nda Türkiye Selçuklu ve Eyyûbî güçlerine yenilince, etrafa dağılmışlardır. Liderlerini de yitiren Harizmli askerler, bundan sonra Selçuklu ve Eyyûbî devletlerine paralı askerlik yapmaya başlamışlardır. Bunlardan Mısır Eyyûbî hükümdarının hizmetine girenler, 1244’te yolları üzerindeki Kudüs’ü ele geçirmeye karar vermişlerdir. 1229 yılından beri Haçlıların elinde olan Kudüs, Harizmlilerin baskısına dayanamayarak şehrin kapılarını Müslüman fatihlere açmak zorunda kalmıştır. Bu başarıdan sonra yollarına devam eden Harizmli askerler Gazze yakınlarında Mısır Eyyûbî güçlerine katılıp Haçlıları La Forbie veya Harbiye köyü yakınlarında ezici bir yenilgiye uğratmışlardır. Onların bu başarısı, Selahaddin’in 1187’de kazandığı Hıttîn Zaferi ve ardından Kudüs’ü fethetmesiyle bir olarak anılmıştır. İslâm tarihinde çok fazla bilinmeyen bu konunun araştırılıp tüm detayları ile ele alınması Kudüs tarihi açısından olduğu kadar günümüzde yaşanan trajedilerin de anlaşılmasına katkı sağlayacaktır.