Kwartalnik Historii Kultury Materialnej (Jan 2017)
Ceramika nowożytna z badań na Starym Mieście w Brzegu
Abstract
W latach 2006-2007 przeprowadzono badania archeologiczno-architektoniczne na Starym Mieście w Brzegu, przy ul. Dzierżonia 10-12, w województwie opolskim. Prace te dostarczyły licznych fragmentów naczyń ceramicznych. Większa część wyrobów (zachowanych w całości lub zrekonstruowanych), pochodzi z przemieszanych zespołów późnośredniowiecznych i nowożytnych, wydobytych z dołów kloacznych datowanych ogólnie na okres od XV do XVIII w. Liczne zabytki nowożytne, chociaż nie tworzą jednolitego chronologicznie zespołu, stanowią cenne źródło informacji o miejskim garncarstwie XVI-XVIII w. na Śląsku. Analiza technologiczno-stylistyczna prezentowanego zbioru wskazuje na intensywny rozwój produkcji garncarskiej w Brzegu od XVI w. Naczynia charakteryzują się dobrze przygotowaną masą garncarską, toczeniem na kole garncarskim oraz kremową lub ceglasto-kremową barwą czerepów i cienkimi ściankami. Większa część jest pokryta szkliwem barwy żółtej, brązowej, zielonej i pomarańczowej. Wśród wyrobów ceramicznych wystąpiły garnki, dzbany, pokrywki, misy, kubki, talerze i naczynia miniaturowe. Odnotowano m.in. obecność naczyń szkliwionych i zdobionych techniką nakładkową, które znane są też z innych ośrodków miejskich, m.in. z Wrocławia, Nysy, Świdnicy i Głogowa. Z dotychczasowego stanu badań nad ceramiką z aplikacjami wynika, że w XVI w. Brzeg był jednym z ośrodków na Śląsku, który dominował w produkcji naczyń odznaczających się wysokim kunsztem artystycznym. Do ciekawych znalezisk należą również bogato malowane talerze określane jako majolika, półmajolika lub mezzamajolika, znane z innych miast na Śląsku, gdzie są datowane od drugiej połowy XVI po XVIII w. Zbiór ceramiki z XVI-XVIII w. z Brzegu stanowi cenne źródło informacji o kulturze materialnej jego mieszkańców.
