مروری بر مفاهیم معنی‌داری آماری و بالینی با رویکرد آزمون فرضیه (p-value)

Abstract

مقاله مروری کاربرد و تفسیر معنی‌داری آماری برای اثبات اثربخشی یک مداخله و یا وجود رابطه بین دو متغیر، یک اصل اساسی و ضروری در مطالعات است. بطور سنتی تجزیه و تحلیل داده‌های یک مطالعه با استفاده از آزمون فرضیه و گزارش p-value انجام می‌شود. در دو دهه‌ی اخیر متخصصان آمار و متدولوژی، محاسبه‌ی p-value و به ویژه استفاده از آستانه‌ی پنج درصد برای تأیید معنی‌داری آماری را نادرست می‌دانند. محدودیت‌های p-value مانند وابستگی مقدار آن به حجم نمونه و منعکس نکردن اهمیت بالینی به کرات اشاره شده است. متخصصان آمار و متدولوژی، گزارش تنهای p-value را کافی نمی‌دانند و گزارش شاخص اندازه‌ی‌ اثر و حدود اطمینان بطور ملموسی تأکید شده است. با این حال مقالات متعددی به ویژه در مطالعات غیربالینی، به این امر توجه نکرده و حتی تفسیر صحیحی از p-value انجام نمی‌دهند. هدف نویسندگان این مقاله، ارائه‌ی یک دستورالعمل یکپارچه به پژوهشگران و متخصصین بالینی، به جهت گزارش صحیح معنی‌داری آماری و بالینی یافته‌ها بر اساس اهداف و طراحی مطالعات در علوم پزشکی با رویکرد آزمون فرضیه (گزارش p-value) بود.

Keywords

• معناداری آماری
• معناداری بالینی
• آزمون فرضیه
• p-value