Perspektywy Kultury (Jun 2023)

Ruch swadeśi i projekt khadi a alternatywna wizja indyjskiej nowoczesności

  • Anna Jankowska

DOI
https://doi.org/10.35765/pk.2023.410202.18
Journal volume & issue
Vol. 41, no. 2/2

Abstract

Read online

Ruch swadeśi Gandhiego wykraczał poza cel odzyskania przez Indie niepodległości i krytykę kolonializmu brytyjskiego. Gandhi stworzył wizję alternatywnej „tradycyjnej nowoczesności”, będącej owocem intelektualnych interakcji myśli indyjskiej oraz „obcej” w przestrzeniach jego życia. W wizji tej Indie stawały się witalną całością tworzoną i żywioną przez Ruskinowskie, wiejskie wspólnoty rzemieślnicze, pracujące na rzecz materialnego i moralnego dobrobytu ogółu. Zredefiniowanie nowoczesności stanowiło podstawę wyegzekwowania przez Indusów zasadniczego prawa narodu, prawa do istnienia, w specyficznych dla Indii warunkach kolonialnych narracji. Narracje imperialne uzależniały możliwość samostanowienia narodu od rozwoju rozumianego w kategoriach progresu technologicznego i związanej z tym koncepcji racjonalności. Khadi stało się symbolem alternatywnej nowoczesności Gandhiego. Symbolem, który do dziś funkcjonuje w przestrzeniach narodowego przekonania o twórczych możliwościach własnej kultury w odniesieniu do globalnych wyzwań i ograniczeń współczesności. Głównym celem tego artykułu jest przybliżenie drogi rozwoju oraz złożonego charakteru indyjskiej walki o niepodległość i nowoczesność w kontekście ruchu swadeśi oraz alternatywnej gandyjskiej ekonomii wartości. W tekście tym staram się również pokazać wybrane, mniej eksponowane aspekty myśli, życia i ogólnej wrażliwości Mahatmy Gandhiego.

Keywords