مدیریت ریسک خشکسالی کشاورزی با استفاده از روشهای تصمیمگیری چندشاخصة فازی در شهرستان فردوس

Abstract

یکی از مهم‌ترین بخش­های آسیب­پذیر از پدیده خشکسالی، کشاورزی بوده که تأثیر مهمی بر اقتصاد کشورها دارد. در بسیاری از پژوهش­های پیشین، مدیریت ریسک خشکسالی به عنوان یکی از مناسب­ترین روش­های علمی مدیریت خشکسالی مطرح شده است. در این راستا، پژوهش حاضر با اهداف شناسایی شاخص­های تبیین‏کننده ریسک خشکسالی کشاورزی و ایجاد چارچوبی برای تدوین یک برنامه عملیاتی مقابله با ریسک خشکسالی کشاورزی در شهرستان فردوس استان خراسان جنوبی انجام شده است. در این پژوهش با تهیه لیستی از مهم‌ترین اقدامات پاسخ‌گویی به ریسک خشکسالی کشاورزی و تعیین اهمیت نسبی هر یک از آنها، اولویت­بندی اولیه این اقدامات و سپس اولویتبندی نهایی آنها براساس اولویت­بندی اولیه، هزینه اجرا و مشکلات اجرا صورت گرفت. با توجه به اولویت­بندی شاخص­های ریسک خشکسالی کشاورزی و اقدامات پاسخ­گویی به ریسک براساس نظر خبرگان و متغیرهای کلامی، در این پژوهش از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی برای تعیین اوزان شاخص­ها و از روش تاپسیس فازی برای اولویت­بندی اقدامات پاسخ­گویی به ریسک خشکسالی کشاورزی استفاده شد. با استفاده از رویکرد پیشنهادی این تحقیق در مورد مدیریت ریسک خشکسالی کشاورزی در شهرستان فردوس استان خراسان جنوبی مشخص شد مهمترین شاخص­ تبیین‏کننده این ریسک «کاهش آب‌های سطحی و زیرزمینی برای استفاده در بخش کشاورزی» و مناسبترین اقدام برای پاسخگویی به آن «آبیاری زیرسطحی» بوده است.

Keywords

• خشکسالی
• مدیریت ریسک
• تحلیل سلسله مراتبی فازی
• تاپسیس فازی
• شهرستان فردوس