Ankara Medical Journal (Sep 2019)
Kanser Hastalarında Depresyon, Anksiyete ve Başa Çıkma Stratejileri: Vaka Kontrol Çalışması
Abstract
Çalışmanın istatistik analizleri Minitab 17 programı ile yapıldı. Vaka grubu ile kontrol grubunun karşılaştırılmasında Mann Whitney U test kullanıldı. Sürekli değişkenler arasındaki korelasyon Spearman's rank korelasyon testi kullanılarak araştırıldı. Kategorik değişkenlerin karşılaştırılmasında Ki-kare testi kullanıldı. Bulgular: Çalışmaya 94 kişi dahil edildi. Hem hastalar hem de kontrol grubu 23 erkek ve 24 kadından oluşmaktaydı. Yaş ortalaması kanser hastalarında 59.77± 12.01, kontrol grubunda 59.06 ±12.36 yıldı. Hastaların BDI ve BAI skorları sağlıklı bireylere kıyasla anlamlı derecede yüksek bulundu (p<0.001). Cut-off değerleri dikkate alındığında; hastaların %60’ı (28/47) depresif bulunurken anksiyete oranı % 62 (29/47) bulundu. Sağlıklı bireylerde ise hem depresyon hem de anksiyete prevalansı % 28 (13/47) bulundu (sırasıyla p=0.004 ve p=0.002 ). Başa çıkma ölçeği total skoru her iki grubun benzerdi (p=0.779).Başa çıkma davranışlarından; dini başa çıkma, şakaya vurma, zihinsel boş verme, inkar ve madde kullanımı kanser hastalarında kontrol grubuna kıyasla daha sık rastlanırken (sırasıyla p=0.004, p=0.001, p=0.005, p=0.001 ve p=0.004 ); aktif başa çıkma, kısıtlı başa çıkma, kabullenme ve davranışsal boş verme kontrol grubunda daha sıktı (sırasıyla p=0.001, p=0.039, p=0.026 ve p=0.055). Şakaya vurma, zihinsel boş verme, inkar ve madde kullanımı ile BDI skorları arasında pozitif korelasyon saptanırken (sırasıyla r=0.30 p=0.003, r=0.38 p=0.001, r=0.29 p=0.004, r=0.22 p=0.03); dini başa çıkma, şakaya vurma, zihinsel boş verme ve madde kullanımıyla da BAI skorları arasında pozitif korelasyon saptandı (sırasıyla r=0.24 p=0.015, r=0.25 p=0.013, r=0.31 p=0.001, r=0.23 p=0.024 ). Sonuç: Bu çalışmamızda ortaya koyduğumuz bulgular kanser hastalarının sağlıklı bireylere oranla daha yüksek seviyede depresyon ve anksiyeteye sahip olduklarını ve depresyon ve anksiyeteye girme risklerinin daha fazla olduğunu göstermektedir. Ayrıca kanser hastaları bu yıkıcı hastalıkla başa çıkabilmek için sağlıklı bireylerden farklı başa çıkma yöntemlerine başvurmaktadır. Kanser, hasta bireylerin psikolojik özelliklerinin gözönünde bulundurulması ve multidisipliner yaklaşılması gereken çok yönlü bir hastalıktır.
Keywords
