پژوهش های کاربردی در گیاهپزشکی (Jun 2023)
پاسخ تعدادی از ارقام زراعی، توده‌های بومی گندم نان و دو گونه آژیلوپس به نماتد مولد زخم ریشهPratylenchus neglectus
Abstract
نماتدهای مولد زخم جنس Pratylenchus بین ۱۰ نماتد مهم انگل گیاهی دنیا قرار دارند. خسارت اقتصادی آنها به عنوان سومین گروه خسارتزا، گاهی تا 85 درصد نیز میرسد. در این تحقیق، پاسخ ۱۰۰ توده بومی گندم نان بهاره، ۲۰ رقم زراعی و دو گونه Aegilops tauschii و Ae. cylindrica به نماتد مولد زخم P. neglectus تحت شرایط گلخانهای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه واریانس دادهها براساس مدل ریاضی تجزیه واریانس یک طرفه انجام و برای مقایسه میانگینها از آزمون حداقل اختلاف معنیداری (LSD) در سطح احتمال ۵ درصد استفاده شد. نتایج نشان داد تلقیح با نماتد منجر به کاهش معنیدار در شاخصهای رشدی ژنوتیپها گردید. اثر ژنوتیپ و آلودگی با نماتد روی همه صفات فنوتیپی در سطح احتمال پنج درصد معنیدار بود. براساس فاکتور تولیدمثل ژنوتیپها به پنج گروه با RF ۰۳/۱ (حساس) تقسیم شدند. ده ژنوتیپ (۲/۸ درصد) به عنوان حساس، ۱۲ ژنوتیپ (۸۳/۹ درصد) به عنوان نیمه حساس، ۳۰ ژنوتیپ (۵۹/۲۴ درصد) به عنوان متحمل، ۴۹ ژنوتیپ (۱۶/۴۰ درصد) به عنوان نیمه مقاوم و ۲۱ ژنوتیپ (۲۱/۱۷ درصد) به عنوان مقاوم شناسایی شدند. ارتباط مستقیمی بین شاخصهای مربوط به نماتد (RF و تعداد نماتد به ازای وزن ریشه) و شاخصهای رشدی گیاهان بعد از آلودگی با نماتد مشاهده گردید به طوری که هر چقدر شاخصهای نماتدی بیشتر بود، شاخص رشدی گیاهان کمتر شد، این موضوع نمایانگر تأثیر معنیدار نماتد بر ژنوتیپهای مورد مطالعه بود.
Keywords
