Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Dec 2023)
ARKEOLOJİDE MALZEME ANALİZİ VE SAHTE ESERLERİN BELİRLENMESİ
Abstract
ÖZ: Arkeolojik sahtecilik, araştırmacıları, koleksiyoncuları veya kamuyu aldatmak amacıyla yapılan sahte eserler, yazıtlar veya diğer arkeolojik materyalleri ifade etmektedir. Sahtecilik, arkeoloji ve sanat tarihi dünyasında uzun süredir devam etmektedir. Sahte eserlerin tespit edilebilmesi arkeologlar, sanat tarihçileri, malzeme bilimcileri, dil bilimciler ve diğer uzmanlar arasındaki iş birliğini içeren çok disiplinli bir yaklaşım gerektirmektedir. Bu çalışmada eserlerin otantisitesi araştırmalarında uygulanacak malzeme karakterizasyonu ile ilişkili inceleme süreci önerilmektedir. Eserin tanımlanması farklı malzemelerin işlem/üretim zinciri (chaîne opératoire) içerisinde ve arkeolojik bilgi birikimi kapsamında değerlendirilmektedir. Arkeolojik buluntuların bu zincir içinde tanımlanması fiziksel, kimyasal, biçimsel ve estetik özelliklerinin daha iyi sınıflandırılmasını sağlamaktadır. Çalışmada, taş, pişmiş toprak ve metal hammaddeden yapılan arkeolojik eserlerin işlem zinciri bağlamında incelenmesinde kullanılan malzeme karakterizasyonu yöntemlerinden bahsedilmiştir. Ayrıca gerçekliği incelenen eserlerin patina tabakasının analizlerinin, bu tabakanın doğal ya da yapay olarak oluşması ile ilgili bilgi verdiği belirtirmiştir. Sonuç olarak arkeolojik buluntuların malzeme analizlerinin detaylı olarak değerlendirilmesinin, sahte eserlerin belirlenmesi sırasında karşılaştırma için veri sağlaması bakımından önemi vurgulanmıştır. Ayrıca çalışmada RGB ve CIE XYZ renk analizi yöntemleri ile gerçek eserlerden elde edilen ölçümler ile oluşturulacak bir veri bankası ileride çok daha kısa zamanda ve az maliyetli olarak ön değerlendirme yapılmasına olanak sağlayacağı önerilmiştir. ABSTRACT: Archaeological forgery refers to forged artifacts, inscriptions, or other archaeological material made with the intent to deceive researchers, collectors, or the public. Forgery has long existed in the world of archeology and art history. Identifying counterfeit artifacts requires a multidisciplinary approach that includes collaboration between archaeologists, art historians, materials scientists, linguists, and other experts. In this study, a process related to the material characterization to be applied in the research of the authenticity of the works is suggested. The identification of the artifact is evaluated within the chaîne opératoire of various materials. The identification of archaeological finds in this chain provides a better classification of their physical, chemical, formal, and aesthetic features. In the study, material characterization methods used in the analysis of archaeological artifacts made of stone, terracotta, and metal raw materials in the context of the process chain are mentioned. It is also stated that the analysis of the patina layer of the works whose authenticity was examined gives information about the natural or artificial formation of this layer. As a result, the importance of detailed evaluation of material analysis of archaeological finds is emphasized in terms of providing data for comparison during the identification of counterfeit artifacts. In addition, it has been suggested in the study that a database to be created with measurements obtained from real works with RGB and CIE XYZ color analysis methods will allow preliminary evaluation in a much shorter time and with less cost in the future.
Keywords
