İtobiad (Jul 2012)
19.YÜZYILIN 80-90’LI YILLARINDA GÜNEY KAFKASYA’NIN ETNOGRAFİK HARİTASI (KARS VE DİĞER BÖLGELER) / THE ETHNOGRAPHIC MAP OF THE SOUTH CAUCASUS, INCLUDING KARS IN THE 80-90S OF THE XIX CENTURY
Abstract
(Rusya Devlet Askeri – Tarih Arşivinin Belgelerine Dayanarak)Memmedova İrade Malik kızıÖzetMakalede Rusya Devlet Askeri – Tarih Arşivinin 414 fonunda korunan İmparator Rus Coğrafya Derneğinin Kafkasya Şubesinin yöneticisi Y.Kondratenko tarafından düzenlenmiş, Kars da olmak üzere Güney Kafkasya’nın guberniya1 ve vilayetlerinin etnografik haritaları araştırılmıştır. Tarafımızdan araştırılan ve 9 haritadan oluşan bu belge 19.yüzyılın 80 – 90’lı yıllarında Kars’ı da kapsamakla Güney Kafkasya’da yaşayan halkların etnik içeriği ve nüfusuna ait bilgiler veriyor. Güney Kafkasya’da 730860 erkek ve 575446 kadın olmakla, genel olarak 1306306 Türk yaşıyordu ki bunun da 1139659’unu Azerbaycan Türkleri, 70226’sını Türkler, 8893’ünü Türkmenler, 24134’ünü Karakalpaklar, 2556’sını Nogaylar, 60838’ini Kumuklar oluşturmaktaydı. Kars Vilayetinin Daire, Polis Sahaları ve Köylerinin Sınırları Belirtilmekle Haritası Kars ili halkının etnik, dini ve nüfusunun öğrenilmesi açısından çok değerlidir.19.yüzyılın başlarına göre yüzyılın sonlarına Rusya İmparatorluğunun Hristiyanlaştırma politikası sonucu Güney Kafkasya’da Hristiyan nüfus yapay olarak çoğalmıştı. Fakat tüm bunlara rağmen 19.yüzyılın sonlarında Güney Kafkasya’da yine de Müslümanlar (özellikle de Türk halkları) çoğulu oluşturmaktaydı.AbstractIn the article were researched ethnographic maps of provinces and districts of the South Caucasus, including the Kars province, compiled by the business manager of the department of the Imperial Geographical Society of Russia Y.Kondratenko kept in 414 funds of State Military-Historical Archive of Russia. This document consisting of 9 maps provides valuable information about the number and ethnic content of peoples living in the South Caucasus, including Kars in 80-90s of the XIX century. Altogether 1306306 Turks were living in South Caucasus that 730860 were men and 575446 women out of which 1139659 people were Azerbaijani Turks, 70226 were the Turks, 8893 Turkmens, 24134 were Qarapapaqlis, 2556 were Nogays, 60838 people were Kumyks. “The map of Kars province providing the district, police areas and the boundaries of village communities” is valuable in terms of studying the ethnic, religious and number composition of the people of Kars area. Due to the Russian Empire’s Christianization policy at end of the XIX century the number of Christian population in the South Caucasus was artificially increased than in the beginning of the century. However, at the end of the XIX century again Muslims (especially the Turkic peoples) were predominant in the South Caucasus.
