تحقیقات علوم قرآن و حدیث (Nov 2021)
اثبات انسجام درونی سورههای قرآن از طریق ارتباطات نحوی جملات درون سورهها
Abstract
نگاه ساختاری به سورههای قرآن، از جمله روشهای جدید در بررسی سورههای قرآن میباشد. یکی از راههای اثبات اصل این موضوع (نه روش اجرای آن)، توجه به بحث ارتباطات نحوی جملات درون سورههای قرآن است. اکثر علمای نحو، 17 نقش برای جملات ذکر کردهاند، ارتباط نحوی 16 مورد از این نقشها با کلمات و جملات دیگر، کاملاً روشن است. تنها نقش استینافیه است که محل چالش میباشد.در مجموع سه نوع جمله استینافیه وجود دارد؛ استیناف تعلیلی، بیانی و ابتدائی. ارتباط جملات استیناف تعلیلی و بیانی با ما قبل روشن است چرا که تعلیل و تبیین موضوعی در جملات قبل می باشند، اما در خصوص جملات استیناف ابتدائی اینگونه نیست. از تعداد 28495 جمله قرآن (با توجه به آخرین شمارش عملی)، در مورد 428 جمله، ادعای استیناف ابتدائی بودن شده است. علمای اِعراب قرآن، چون در ظاهر ارتباطی میان آنها و جملات دیگر ندیدهاند این موارد را به عنوان استیناف ابتدائی ذکر کردهاند و از طرف دیگر، هدف اصلی ایشان یافتن ارتباطات همه جملات نبوده است، اما با بررسی دقیق تک تک این موارد مشخص شد که نقشهای دیگری نیز وجود دارد که میتوان در مورد این جملات در نظر گرفت و اولویت نیز با همین نقشها می باشد. لذا به نظر میرسد هیچ جملهای در سورههای قرآن وجود ندارد، که ارتباط آن، با جملات ما قبل روشن نباشد. در مجموع از منظر ارتباطات نحوی، سورههای قرآن دارای ارتباطات بسیار مستحکمی میباشند که میتوان ادعا نمود که ساختار بسیار منسجمی دارند.
Keywords