جامعه شناسی کاربردی (Jun 2019)

فروپاشی خرده‌گفتمان عشیره‌ای و رفتار انتخاباتی در انتخابات مجلس شورای اسلامی؛ مطالعۀ موردی: حوزۀ انتخابی بویراحمد در دورۀ نهم انتخابات مجلس شورای اسلامی

  • جاسب نیک فر,
  • ثمانه جابری پور

DOI
https://doi.org/10.22108/jas.2018.106108.1182
Journal volume & issue
Vol. 30, no. 2
pp. 65 – 84

Abstract

Read online

رفتار انتخاباتی زمان‌مند، زمینه‌‌مند و مکان‌مند است. به ‌بیان ‌دیگر، رفتار رأی‌دهندگان از یک حوزۀ انتخابی به حوزۀ انتخابی دیگر و از یک انتخابات به انتخابات دیگر متفاوت است. در سال‌های گذشته مشارکت رأی‌دهندگان در استان‌های دارای بافت و ساخت اجتماعی عشیره‌ای در انتخابات مجلس شورای اسلامی بسیار زیاد بوده است. حوزۀ انتخابی بویراحمد ازجمله حوزه‌های انتخابی کشور بوده است که در تمام دوره‌های انتخابات مجلس شورای اسلامی بیشترین میزان مشارکت را داشته است. بسیاری از پژوهش‌ها، این میزان زیاد مشارکت را با بافت اجتماعی و هژمونی خرده‌گفتمان عشیره‌ای این حوزه تحلیل کرده‌اند. در این مقاله این سؤال مطرح شده است که آیا گفتمان عشیره‌ای بر رفتار انتخاباتی رای‌دهندگان در یاسوج مسلط است یا این گفتمان‌ هژمونی خود را از دست ‌داده است. به‌ عبارت‌ دیگر، آیا هنوز گفتمان قوم‌گرایی بر رفتار انتخاباتی مردم یاسوج حاکم است یا اینکه رفتار انتخاباتی سوژه‌ها تغییر یافته و گفتمان دیگری جایگزین این گفتمان شده است. در این پژوهش از رویکرد منظومۀ نظری استفاده می‌شود و با درهم‌تنیدن نظریه‌های رفتار انتخاباتی و تحلیل گفتمان لاکلاو و موفه و استفاده از روش مصاحبۀ گروهی متمرکز، گروه‌های اجتماعی زنان خانه‌دار، دانشجویان، کارمندان، بیکاران، ریش‌سفیدان و بزرگان روستاها، کارگران و کشاورزان یاسوج و روستاهای اطراف این شهر مطالعه می‌شوند و از این طریق مفصل‌بندی گفتمانی حاکم بر ذهنیت مشارکت‌کنندگان در بحث‌های گروهی دربارۀ انتخابات مجلس شوری اسلامی بررسی می‌شود.

Keywords