Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Jan 2014)
Net Hata Ve Noksan Hesabı ve İhracaat İlişkisi: 1984-2012 Türkiye Analizi
Abstract
Her bilanço bir dengeye, yani giren ve çıkan hesaplar arasında bir eşitliğe sahip iken; ödemeler dengesinin analitik olarak izlendiği ödemeler bilançosu da, aynı şekilde çift taraflıbir kayıt sistemi ile oluşturulmaktadır. Genel olarak Ödemeler Bilançosu dengesi denildiğinde Cari işlemler hesabıile Sermaye ve Finans Hesabının mutlak değer olarak toplamının birbirine eşit olmasıgerekmektedir. Bu denklik sağlanamadığında ise Net hata ve noksan hesabıdengeyi oluşturmak için pozitif ya da negatif değer almaktadır. Ödemeler dengesi hesabıincelendiğinde, tabloyu denkleştirici bir hesap olarak kullanılan “net hata ve noksan” hesabının NNH , 2002 yılından bu yana pozitif bakiye verdiği görülecektir. Net hata ve noksan Hesabı, ölçüm hatalarıve tablodaki verilerin eksik veya fazla derlenmesinden kaynaklanmaktadır. Özellikle son yıllarda küreselleşmenin de etkisiyle ülkelerin dışekonomik faaliyetlerinde çok ciddi artışlar görülmektedir. Bu artışbizlere ülkelerin toplam ekonomik faaliyetleri içindeki dışekonomik ilişkilerinin her geçen yıl daha da önem kazandığınıgöstermektedir. Söz konusu bu ilişkilerin tüm detaylarının incelenebilmesi ve ülkenin genel durumu hakkındaki bilgiler giderek önem kazanmıştır. Özellikle cari işlemler bilançosundaki açıklar ve bu açığıkapatmaya yönelik uygulanacak olan politikalar ekonomiye yön vermektedir. İlk defa 2003 yılında dikkate alınmayacak büyüklük sınırınıaşan bu hesap, bu tarihten itibaren akademisyenlerin ve politika yapıcıların dikkatini çeker bir hale gelmiştir. Tarihsel açıdan bu fark son yıllara kadar ilgi çekmemiştir. Özellikle pozitif bakiye vermeye başladığıdönemler kalemi daha bir önemli kılmıştır. Bu konuda yapılan akademik çalışmalar ise bu farkın nedenini ortaya koymada net bir sonuca ulaşamamışlardır. Çalışmada, Türkiye için net hata ve noksan hesabıakademik bir çalışma ile gündeme alınarak, 2005Q1 ile 2012Q4 yıllarıarasında ihracat üzerindeki etkisi incelenmeye çalışılmıştır. İhracat kaleminde yaşanan değişmelerin Net hata ve noksan hesabıile olan ilişkisi analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucuna göre, net hata ve noksanın, istatistiksel hataların yanısıra, ekonomik büyüme ile herhangi bir ilişki içerisinde olmadığıdaha başka bir ifade ile net hata ve noksan hesabında son yıllarda başlayan artışın ihracattan kaynaklanmadığı tespit edilmiştir.
