Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Mar 2018)
HAKKÂRİ YÖRESİ CANBEZAR KİLİMLERİNDEN BAZI ÖRNEKLER
Abstract
El sanatları, geleneklerin yaşatılması, kültürel varlıkların korunması vegelecek kuşaklara aktarılmasında en önemli faktörlerden biridir. Bu anlamdabütün milletler için büyük önem arzetmekte ve bir kültür hazinesi olarakgörülmektedir. Geçmişten günümüze kadar el sanatlarıyla iç içe yaşayanuygarlık; barınma, giyinme ve süslenme gibi ihtiyaçlarını karşılamak için herzaman el sanatları ürünlerinden yararlanmıştır.Kaynağını Orta Asya Türk sanatından alan ve Anadoluuygarlıklarından beslenen Anadolu Türk El sanatları zengin bir çeşitliliğesahiptir. Bu zengin çeşitlilik içersinde kilim üretimi önemli bir yer tutmaktadır.Bu anlamda ülkemizde kilim üretiminin yapıldığı en önemli merkezlerden biride Hakkari ilidir. Özellikle yörede hakim olan karasal iklim ve hayvancılığabağlı yarı-göçer yaşam tarzı dokumanın gelişmesine olanak sağlamıştır.Kilimcilik, Hakkari’de önemini kaybetmeden sürdürülen el sanatlarıürünlerinden biri durumundadır. Hakkari’de dokunan kilimler genellikle onudokuyan aşirete ya da kullanılan ana motife göre; Canbezar, Çılgül, Ertuşi,Gevdan, Gülhezar, Gulsarya, Hevçeker, Kesneker, Lüleper, Şamani, Şehvanive Şimkubik gibi isimlerle adlandırılmaktadırlar.Yöredeki kilim dokumacılığı bir taraftan yöre kültürünün özellikleriniyansıtırken diğer taraftan iktisadi bir faaliyet olması açısından önemarzetmektedir. Yörede dokunan kilim örneklerinin en önemlilerinden biricandan bezdiren ya da yapılması, dokunması çok güç anlamına gelen Canbezarkilim örneğidir. Bu nedenle bu çalışma kapsamında yedi adet Canbezar kilimörneği ele alınarak tanıtılmaya çalışılmıştır.
