"Men Kezebe Aleyye..." Hadisi ve Lâfzen Mütevatir Meselesi

Abstract

"مَنْ كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّدًا فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنْ النَّار/Kim benim adıma kasten yalan söylerse cehennemdeki yerine hazırlansın" hadisi çeşitli ilim dallarına mensup ilahiyatçılar tarafından en çok bilinen hadislerden biridir. Söz konusu hadisin yaygın olarak tanınmasında, diğer hadislerden farklı olarak, onun lâfzî mütevâtir kabul edilmesi ve bu konuda nispeten bir fikir birliğinin bulunması önemli bir yere sahiptir. Bununla birlikte, temel hadis kaynaklarında söz konusu hadisin muhtelif lafızlarla nakledilmesi de dikkat çekici bir olgudur. "...مَنْ كَذَبَ عَلَيَّ" hadisi bir yandan, temel kaynaklarda farklı lafızlarla nakledilirken, diğer yandan lâfzen mütevâtir sayılması dikkat çekmektedir. Bu makalede, lâfzî mütevâtir kavramı teorik olarak incelendikten sonra lafızları açısından "...مَنْ كَذَبَ عَلَيَّ" hadisinin rivâyet seyrini araştırılacaktır. Ayrıca, yaygın olarak bilinenin aksine, söz konusu hadisin rivâyet edilen sahabîlerden aynı lafızla gelmediği, hatta çoğu kere, bir sahabînin muhtelif râvîlerinden farklı lafızlar nakledildiği vurgulanacaktır.

Keywords

• “Men Kezebe Aleyye...”
• Lâfzî Mütevâtir
• Vecih
• Tarîk
• Lafız Farklılıkları