ULUM (Jul 2021)
Müzdelife Vakfesi ve Zamanı Hakkındaki Fıkhi Görüşlere İlişkin Bir Değerlendirme
Abstract
Öz Hac, birçok açıdan zorlukları içinde barındıran bir ibadettir. Bu zorlukların yaşandığı yerlerden biri Müzdelife’dir. Vakti konusunda İslam hukuk ekolleri arasında farklı görüşler bulunmakla birlikte, fakihlerin çoğunluğuna göre, Müzdelife vakfesi dinen yerine getirilmesi gerekli bir görevdir. Geçerli bir mazeret olmadıkça, terk edilmesi cezayı gerektirir. Hz. Peygamber, Müzdelife vakfesini fecr-i sâdık ile güneşin doğuşu arasında yapmakla birlikte, aralarında eşi Hz. Sevde’nin de bulunduğu yaşlı, hasta, zayıf ve yürüme güçlüğü çeken bazı kimselerin geceden Müzdelife’den Mina’ya gitmelerine izin vermiştir. Bunun sebebi fakihlerin genel kanaatine göre izdihamdır. Günümüzde her yıl yaklaşık üç milyon kişinin hac ibadetini yerine getirdiği ve Müzdelife’de her ülke için belli bir alan tahsis edildiği düşünüldüğünde, bugün izdiham geçmişe kıyasla daha fazladır. Bu itibarla, mazeret grubunda yer alan kişilerle izdiham korkusu taşıyanlar, Şâfiî ve Hanbelî mezheplerinin görüşleri doğrultusunda gece yarısından sonra Müzdelife vakfesini yapabilirler. Zarurî hallerde Mâlikî fakihlerinin görüşleri doğrultusunda, gece yarısını beklemeden vakfe yapmaları da mümkündür. Çalışmanın amacı, hacda yaşanan bir problem olarak Müzdelife vakfesinin vakti dışında yapılıp yapılamayacağını, yine günümüzde yoğun olarak yaşanan, bazen can kayıplarına da sebebiyet veren izdihamın, Müzdelife vakfesine etkilerini ortaya koymaktır. Böyle bir çalışmanın, Müzdelife vakfesinin geçerliliği konusunda oluşan tereddütlerin giderilmesine de katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.
