Osmanli Bilimi Arastirmalari (Jul 2020)
İstanbul’un İlk Verem Savaşımı Derneği: Ligue contre la Tuberculose (Phitisie pulmonaire) de Constantinople
Abstract
İstanbul ve çevresinde verem savaşımı için 1903 yılında Ligue contre la Tuberculose (Phitisie pulmonaire) de Constantinople adıyla bir dernek kurulmuştur. Dr. Kleovulos H. Kokolatos (Cléobule C. Coccolatos, 1865-1944) tarafından kurulan bu dernek, 1912 yılında Société internationale contre la Tuberculose de Constantinople adını almıştır. Böylece, I. Dünya Savaşı’nın sonunda kurulan Veremle Mücadele Osmanlı Cemiyeti’nden önce, İstanbullu hekimlerin Vereme (Fitizi Pulmoner, Akciğer Tüberkülozu) Karşı Savaşım Birliği’ni oluşturarak Türkiye’nin öncü sağlık örgütleri arasına katıldıkları saptanmaktadır. Kleovulos Kokolatos, aynı yıllarda ayrıca Bulletin médical de Constantinople adlı aylık bir dergi yayımlamıştır. Derneğin 1903 ve 1912 tarihli tüzüklerinde, din, milliyet ve cinsiyet ayrımı yapılmadan İstanbul halkına veremden korunma çarelerini öğretme, yoksul hastalara parasız sağlık hizmeti sunma, dispanser ve sanatoryumlar kurma amaçları öne çıkmaktadır. Dernek üyeleri, özellikle tüberküloz hastalığının erken tanısı, sağaltımı ve genel hijyen uygulamaları eğitiminde başarı sağlamış görünmektedir. Dr. Kleovulos Kokolatos’un yirminci yüzyılın başında tüberküloza karşı başlattığı uluslararası savaşım Türkiye’nin verem savaş derneklerine örnek olmuştur.
