جداسازی و شناسایی باکتری‌های اندوفیت ریشه گلرنگ (Carthamus tinctorius) و بررسی تأثیر آن‌ها بر جوانه‌زنی بذر و رشد گیاه

Abstract

امروزه باکتری های اندوفیت محرک رشد به عنوان کود زیستی بسیار مورد توجه قرار گرفته‌‌اند. هدف از این مطالعه شناسایی باکتری‌های اندوفیت ریشه گیاه گلرنگ و بررسی تأثیر آن‌ها بر جوانه‌زنی بذر و رشد گیاه بود. سویه‌های اندوفیتی از ریشه گلرنگ جداسازی شدند و توانایی تولید اکسین و حل‌کنندگی فسفات آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. اثر جدایه‌های منتخب در دو غلظت 105×5/1 و 108×5/1 باکتری در هر میلی‌لیتر بر روی جوانه‌زنی بذر گلرنگ و رشد آن مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین اثر ضدقارچی جدایه‌های اندوفیتی با روش پورپلیت ارزیابی شد. باکتری‌های اندوفیت Micrococcus luteus NMR ، Pseudomonas corrugota NMR ، Pseudomonas fluorescence NMR ، Pseudomonas brassicacearum NMR و Bacillus megaterium NMR از ریشه گلرنگ جدا شدند. در تیمار با سویه Bacillus megaterium NMR ، میانگین بذرهای جوانه‌زده هنگام تماس با غلظت cfu/ml 105×5/1، نسبت به هنگام تماس با غلظت cfu/ml 108×5/1، بهطور معناداری بیشتر بود. طول ساقه‌چه و ریشه‌چه در گروه شاهد نسبت به گروه تیمار به طور معناداری کمتر بود. ارتباط مستقیمی بین مقدار اکسین تولیدی جدایه‌های اندوفیتی و توانایی حلالیت فسفات آن‌ها با افزایش طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه و تعداد بذرهای جوانه‌زده گلرنگ وجود داشت. ایزوله Pseudomonas brassicacearum NMR هر چهار نوع آنزیم پکتیناز، آمیلاز، پروتئاز و زایلاناز را تولید کرد. نتایج نشان داد ایزوله Pseudomonas fluorescence NMR رشد Aspergillus niger را به میزان 76/30 درصد مهار کرد. باکتری‌های اندوفیت جداسازی شده در تحقیق حاضر به دلیل قابلیت تولید اکسین و حلالیت فسفات و تأثیر مستتقیم آنها بر فاکتورهای رشد گلرنگ، به عنوان عوامل محرک رشد پیشنهاد می‌شوند.

Keywords

• باکتری های محرک رشد
• ریشه گیاه
• فعالیت ضدقارچی
• گلرنگ