Fair-value-accounting, inactieve markten en procycliciteit

Abstract

In deze bijdrage besteden wij aandacht aan de gevolgen van inactiviteit van de markten voor de wijze waarop de fair value van financiële instrumenten wordt bepaald. De bestaande IFRS hieromtrent en de aanvullende guidance van de door de Financial Accounting Standards Board (FASB) en International Accounting Standards Board (IASB) opgerichte Expert Advisory Panel (EAP) worden in dit kader behandeld. Tevens bespreken wij de vermeende procyclische werking van waardering tegen fair value aan de hand van een aantal onderzoeksrapporten die nader ingaan op de achtergronden en oorzaken van de invloed van fair-value-accounting (FVA) op het financiële systeem. In een jaarrekeningonderzoek onder alle banken en verzekeraars binnen de ‘FTSE Eurofirst 300’-index, wordt nagegaan in hoeverre de financiële activa en financiële verplichtingen op fair value zijn gewaardeerd; de gevoeligheid voor fair-value-veranderingen wordt daarbij op netto-basis beoordeeld. Daarnaast is onderzocht of er een verband bestaat tussen de grootte van een bank en de mate waarin financiële activa en financiële verplichtingen op fair value zijn gewaardeerd. Ook wordt onderzocht, aan de hand van de fair-value-hiërarchie, in hoeverre marktinactiviteit invloed heeft gehad op de wijze waarop de financiële instrumenten zijn gewaardeerd. Tevens geven wij enkele best practices op een aantal toelichtingsgebieden. Het artikel sluiten wij af met een nabeschouwing.