غالب (Dec 2023)

معيارهای حق و باطل در داوری از منظر قرآن کريم

  • بهزاد بیرانوند,
  • سید مصطفی مناقب,
  • ناصر مؤمنی

DOI
https://doi.org/10.58342/ghalibqj.V.12.I.4.3
Journal volume & issue
Vol. 12, no. 4

Abstract

Read online

حق‌و‌باطل به‌عنوان دو مفهوم متقابل در ادبیات بشر، عمری به قدمت تاریخ خلقت حضرت آدم دارد، که نبردی دایمی بین حق و باطل برقرار بوده است. اهمیت این موضوع مشخص می‎شود، که برای نیل به سعادت و تشخیص راه حق از باطل، نیازمند معیارهای حق‌و‌باطل در داوری از منظر قرآن کریم می‌باشیم، تا بتوانیم به هنگام موضع‌گیری‌های‌مان راه حق را پیدا کرده و از آن طرف‌داری کنیم و از راه باطل دوری گزینیم. هدف این مقاله، ارائۀ معیارها حق‌و‌باطل از منظر قرآن کریم بوده است؛ بنابراین، سؤال اصلی ما این این بوده‌، که اصول و معیارهای شناخت حق‌و‌باطل در داوری از منظر قرآن‌ کریم چه‌گونه می‌باشد؟ و معیارها در کلام الهی در چه بُعدی از ابعاد قرآن مورد نظر است؟ روی همین منظور، در این تحقیق، به‌شیوۀ تحلیلی – توصیفی، آیاتی‌که مربوط به بحث حق‌و‌باطل است، استخراج و سپس مورد تحلیل و نتیجه‌گیری قرار گرفته‌اند؛ لذا در کنار قرآن مجید از تفاسیر معتبر قرآن و کتاب‌های کلامی و فرهنگِ لغت استفاده شده تا بتوانیم با موضوع تحقیق بیش‌تر آشنا‌شده و به آن‌چه‌ مدنظر می‌باشد برسیم. یافته‌های ما نشان می‌دهند: از‌جملة این معیارها، می‌توان به این شاخصه‌ها توجه نمود:‌ مقید‌نبودن باطل، مطابقت‌نداشتن با فطرت انسان، عقلانی‌نبودن باطل، اعتدال و تعادل‌نداشتن باطل، تطابق‌نداشتن با وحی الهی، ایجاد بی‌ایمانی، تفرقه‌زایی، عدم اصلاح‌سازی، بد‌فرجامی و ایجاد سرگردانی و گم‌راهی؛ لذا هر‌کس این شاخصه‌ها را داشته باشد، خواه‌ناخواه در مسیر باطل افتاده و داوری او به‌سوی باطل می‌باشد.

Keywords