اثرات ژنوتوکسیک احتمالی ناشی از تماس با سم فوزالون در سلول‌های مغز قرمز استخوان موش سوری

Abstract

مقدمه: فوزالون، به عنوان یک آفت‌کش ارگانوفسفره جهت کنترل آفات مورد استفاده قرار می‌گیرد. استرس اکسیداتیو، یکی از مهم‌ترین مکانیسم‌هایی است که فوزالون از طریق آن باعث سمیت می‌شود. مطالعه‌ی حاضر، با هدف ارزیابی اثرات ژنوتوکسیک احتمالی به دنبال تماس با سم فوزالون در سلول‌های مغز قرمز استخوان موش سوری انجام شد.روش‌ها: در این مطالعه، از 60 سر موش سوری سالم نر بالغ (سن 8-6 هفته و وزن تقریبی بین 25-20 گرم) استفاده شد که به 6 گروه تقسیم شدند (10 = n در هر گروه). گروه 1، حامل سم فوزرالون به مدت 5 روز متوالی به صورت گاواژ (گروه شاهد منفی)، گروه 2، داروی سیکلوفسفامید با دز 40 میلی‌گرم/کیلوگرم به صورت داخل صفاقی (شاهد مثبت) و گروه‌های 3، 4، 5 و 6 فوزالون را در دزهای 40، 20، 12 و 6 میلی‌گرم/کیلوگرم وزن بدن در 5 روز متوالی به صورت گاواژ دریافت کردند. پس از جداسازی مغز استخوان و لنفوسیت‌ها از موش‌های سوری، آزمون Comet جهت ارزیابی اثرات ژنوتوکسیک به کار گرفته شد.یافته‌ها: میزان Tail length در گروه‌های دریافت کننده‌ی فوزالون به مدت 1 و 5 روز در دزهای 12، 20 و 40 میلی‌گرم/کیلوگرم با گروه شاهد منفی (حامل سم فوزالون) تفاوت معنی‌داری داشت (050/0 > P). همچنین، عامل زمان نیز در افزایش این تخریب مؤثر است؛ به گونه‌ای که در بررسی 5 روزه نسبت به 1 روزه تخریب DNA بیشتری مشاهده شد.نتیجه‌گیری: در این مطالعه، اثرات ژنوتوکسیک وابسته به دز و زمان با سم فوزالون مشاهده شد. از این رو، پیشنهاد می‌گردد توجه جدی در محدودیت استفاده از این ترکیب به عنوان آفت‌کش در عرصه‌ی کشاورزی صورت پذیرد.

Keywords

• ارگانوفسفره
• فوزالون
• آزمون comet
• سیکلوفسفامید
• زولون