سیاست علم و فناوری (Sep 2008)
بررسی دلایل رواج ابزارها و تکنیک‌های سیاست گذاری در ایران
Abstract
مقالة حاضر به دنبال پاسخ گفتن به این پرسش‌هاست که مهم‌ترین دلایل رواج تکنیک‌ها و ابزارهای نوین سیاستگذاری در ایران کدام‌اند، و نیز این‌که تا چه میزان این دلایل می‌توانند سرعت رواج این ابزارها را در فضای سیاستگذاری کشور توضیح دهند. برای پاسخ‌گویی به این پرسش‌ها، با استفاده از گفتمان بین‌المللی که حول موضوع "انتقال سیاست" شکل گرفته، مسئلة انتقال ابزارهای سیاستی (که خود مصداقی از پدیدة انتقال سیاست است) در مقاله تحلیل شده است. با تمرکز بر "چرایی" انتقال ابزارهای سیاستی، مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر این پدیده از متون پژوهشی انتقال سیاست استخراج شده است. در گام بعد، بخشی از این دلایل که به‌کارگیری ابزارهای نوین سیاستگذاری از سوی بازیگران عرصة سیاست را توضیح می‌دادند، مشخص شدند. سپس در گام پایانی، با نظرسنجی از خبرگان حوزة سیاستگذاری در کشور، میزان اهمیت نسبی این دلایل در رواج ابزارهای نوین سیاستگذاری در ایران بررسی شدند. نتیجة این بررسی، نشان داده است که رواج بسیاری از ابزارهای نوین سیاستگذاری در ایران متأثر از دلایلی همچون "تلاش برای علمی جلوه دادن سیاست‌ها" یا با هدف "صَرف بودجه‌های تخصیص‌یافته در این زمینه"، و نه مثلاً در جهت افزایش مشارکت ذی‌نفعان در فرآیند سیاستگذاری است. افزون بر این، دانشِ اندک دست‌اندرکاران و متقاضیانِ به‌کارگیری این ابزارها و تکنیک‌ها، زمینة لازم را برای رواج سریع این ابزارها و تکنیک‌های سیاستگذاری بیش از پیش فراهم کرده است.
