اطلاعات جغرافیایی (Jan 2009)
محیط زیست خلیج فارس رویکردى پُر اهمیت در ژئوپلیتیک منطقه
Abstract
خلیج فارس دریاى نیمه بسته اى است که هشت کشور بر کرانه هاى آن قرار گرفته اند. ایران بیشترین طول ساحل را داراست و مى توان گفت بیش از نیمى از ساحل خلیج فارس از آن کشور ما مى باشد. این پهنه آبى نیلگون و درعین حال زیبا، داراى شرایط ویژه طبیعى و سیاسى است. خلیج فارس از طریق تنگه هرمز و دریاى عمان با اقیانوس هند ارتباط آبى دارد. بستر خلیج فارس تماماً فلات قاره محسوب مىشود که بر اساس کاوش هاى صورت گرفته داراى منابع عظیم هیدروکربنى است و بخش قابل توجهى از آن کشف شده و در حال استخراج مى باشد. کشورهاى ساحلى خلیج فارس بزرگترین مخزن انرژى جهان را تشکیل مى دهند. بیش از 65 درصد نفت و بیش از 38 درصد گاز دنیا از آن این منطقه ژئوپلیتیکى است. در حال حاضر بیش از 28 درصد نفت دنیا از این منطقه تأمین مى شود. با توجه به اتمام نفت در مناطق دیگر دنیا اهمیت نفت خلیج فارس بیشتر خواهد شد و سهم آن در تولید نفت آینده جهان بیشتر خواهد گردید. بیش از 80 درصد نفت تولیدى منطقه خلیج فارس توسط نفتکش هاى غول پیکر و از طریق این گستره آبى حمل مىشود. محیط زیست خلیج فارس تحت تأثیر این وضعیت در حال تخریب شدن است. وجود مسائل دیگرى چون تغییر فیزیک ساحل، رها کردن فاضلاب هاى شهرى و صنعتى و برداشت شن تخریب محیط زیست این دریا را تشدید مى کند. کشورهاى سواحل جنوبى بدون توجه به شرایط طبیعى ویژه خلیج فارس در حال ایجاد تغییراتى در سواحل هستند که ضمن بروز مشکلات حقوقى در آینده، آلودگى هاى بیشترى را به وجود خواهند آورد. گسترش پدیده شهر نشینى و افزایش جمعیت نیز باعث مى شود خلیج فارس دچار مسائل زیست محیطى بیشترى گردد. این مقاله تلاش مى کند ضمن تشریح وضعیت جغرافیایى خلیج فارس عوامل مؤثر در محیط زیست آن را مورد بررسى قرار دهد.
