ارزیابی شاخص های رقابتی و اقتصادی کشت مخلوط کلزا و نخود فرنگی در سطوح مختلف کود نیتروژن

Abstract

این آزمایش به منظور ارزیابی شاخص های رقابتی و اقتصادی کشت مخلوط کلزا و نخود فرنگی در سطوح مختلف کود نیتروژن در شرایط آب و هوایی شهرکرد، در سال زراعی 1390-91 اجرا گردید. تیمارهای کشت مخلوط و تک کشتی (100% نخود فرنگی؛ 33% کلزا+ 66% نخود فرنگی؛ 50% کلزا+ 50% نخود فرنگی؛ 66% کلزا +33% نخود فرنگی؛ 100% کلزا) به عنوان فاکتور اول و میزان مصرف نیتروژن (100% ، 75% و 50% نیاز مرسوم کاشت دو گیاه) به عنوان فاکتور دوم در قالب طرح بلوک کامل تصادفی مورد مقایسه قرار گرفتند. شاخص‎های ارزیابی کشت مخلوط شامل نسبت برابری زمین (LER)، ضریب نسبی تراکم (K)، شاخص غالبیت (A)، شاخص تولید سیستم (SPI)، عملکرد از دست رفته واقعی(AYL)، نسبت رقابت (CR) و شاخص های اقتصادی شامل مزیت پولی (MAI)، و مزیت مخلوط (IA)محاسبه شدند. نتایج نشان داد که همه ی شاخص های رقابتی و اقتصادی در سطح کودی 50% و 75% بیشترین میزان را به خود اختصاص دادند. مقادیر شاخص های AYLt و SPI و شاخص های اقتصادی MAI و IA برای همه ی نسبت های مخلوط مثبت شد و LERt و Kt نیز برای همه ی نسبت های مخلوط بیشتر از یک به‎دست آمد، که نشان دهنده ی برتری کشت مخلوط نسبت به تک کشتی هر یک از دو گیاه بود. مثبت بودن مقادیر شاخص غالبیت و بزرگتر از یک بودن مقادیر نسبت رقابت برای گیاه کلزا، بیانگر برتری رقابتی کلزا نسبت به نخودفرنگی یا استفاده بهتر از نهاده ها در کشت مخلوط بوده است. بنابراین، ارزیابی شاخص‎های رقابتی و اقتصادی به خوبی مزیت کشت مخلوط کلزا با نخودفرنگی در شرایط کاهش مصرف نهاده نیتروژن را تشریح می‎نماید.

Keywords

• نسبت برابری زمین
• ضریب نسبی تراکم
• غالبیت
• شاخص تولید سیستم
• مزیت پولی