مجله علوم تربیتی (Aug 2023)

ارائه الگوی برنامه درسی مبتنی بر عمق دانش جهت افزایش سطح پیچیدگی شناختی یادگیرندگان

  • میثم کرمی,
  • زهره کرمی

DOI
https://doi.org/10.22055/edus.2023.39987.3332
Journal volume & issue
Vol. 31, no. 1
pp. 1 – 24

Abstract

Read online

هدف از این پژوهش، ارائه الگوی برنامه درسی مبتنی بر عمق دانش، جهت افزایش سطح پیچیدگی شناختی یادگیرندگان بود. در این پژوهش از روش سندکاوی و تحلیل محتوای مقوله‏ای استفاده شد. با توجه به محدودیت پژوهش‎های داخلی، پایگاه‏های داده‏های خارجی (ساینس دایرکت، گوگل اسکولار، اسپرینگر، تیلور اند فرانسیس، اریک، و امرالد) مورد مطالعه قرار گرفتند. بــازه‎ی زمانی متون مورد بررسی «از سال 1997 تا 2014» بود. ابتدا پایگاه‏های داده با استفاده از واژگان و اصطلاحات کلیدی مرتبط (depth of knowledge of Webb, cognitive complexity of learners, level of depth of knowledge, level of cognitive complexity) جستجو شدند و تمامی مقالات و متون بر اساس ارتباط عنوان مقاله با آنها جمع‏آوری شدند. 65 سند یافت شد کـه از این تعداد، 30 سند، متناسب بـا سؤال پژوهش بود. منابع، مطالعه و با استفاده از روش تحلیل مضمون، مضامین اصلی و فرعی شناسایی شدند و در نهایت بر اساس آنها الگوی برنامه درسی مبتنی بر عمق دانش ارائه شد. به منظور اعتباریابی، الگو در اختیار متخصصان قرار گرفت و بعد از اعلام نظرات آنها، ضریب روایی محتوایی (CVR) محاسبه شد که نتایج نشان داد الگو از نظر متخصصان، قابل قبول است. بر اساس یافته‏های پژوهش در این الگو چهار سطح یادآوری و بازتولید، مهارت‏ها و مفاهیم، تفکر راهبردی، و تفکر توسعه‏یافته، پیش‏بینی شده و عناصر اهداف، روش عمل‏، فعالیت‏ها‏‏ و ارزشیابی متناسب با هر سطح، معرفی شده‏اند. این الگو می‏تواند توسط متخصصان برنامه درسی، مؤلفان و معلمان جهت افزایش پیچیدگی شناختی یادگیرندگان مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords