Bulletin of the Mineral Research and Exploration (Apr 2002)
ŞARKİKARAAĞAÇ (ISPARTA) İLE HÜYÜK (KONYA) ARASINDAKİ BARİT YATAKLARININ JEOKİMYASAL ÖZELLİKLERİ VE KÖKENİ
Abstract
Kambriyen-Devoniyen yaşlı Sultandede formasyonu içerisindeki Çaltepe kristalize kireçtaşı ve dolomitler, Çavuştepe kalkşistleri ve aynı formasyon içerisinde geniş yayılım gösteren şistlerde ve bu birimlerin dokanaklarında damar, merceksi ve katmansı şekillerde yer alan barit yatakları epijenetik karakterlidir. Bölgedeki barit cevherleş- melerinin kimyasal analiz sonuçlarına göre, yöredeki baritlerin içerisinde yer yer düşük de olsa Pb. Zn, Cu, Cd, Nİ, Cd, Ag, Sb... gibi iz elementlerin varlığı belirlenmiştir. Bu iz elementlerden özellikle Pb, Zn, Cu, Cd, Ag ve As gibi elementlerde Hüyük yöresinden Çarıksaraylar yöresine doğru bir artış olduğu izlenmiştir. Barit örneklerinin kimyasal analiz sonuçlan İstatistik olarak değerlendirildiğinde, Ba-Pb, Ba-Ag, Pb-Ag ve AI2O3 -K2O element çiftleri arasında kuvvetli korelasyon ilişkisi, Ba-Sr, Pb-Cu, Zn-Cd, CaO-Fe2O3 , CaO-SiO2 , SiO2 -Al203 , CaO-MgO, Fe2O3 -AI2O3 , Fe2O3 -Na2O, MgO-K2O element çiftlerinin arasında da orta derecede korelasyon ilişkisi bulunduğu belirlenmiştir. Araştırma sahasındaki baritlerin; yataklanma şekilleri, parajenezi, yan kayaç alterasyonlara iz element oranlarının yüksek olması, Ba/Sr oranının yüksek, SrO değerlerinin % 1.5'un üzerinde olması yatağın hidrotermal olarak oluştuğunu düşündürmektedir. Ayrıca, sıvı kapanım incelemelerine göre, homojenleşme sıcaklığının 180oC360°C ve iki fazlı (sıvı+gaz) olarak izlenmesi, barit ve galenlerdeki 34S izotop oranının +30.15 %o ve +13.9 %o olarak belirlenmesi ve yüksek oluşum ısısı bölgedeki barit yatağının hidrotermal çözeltilerden oluştuğu düşüncesini desteklemektedir.
