Türkçe Eğitimi Açısından Ses-Harf Sıklığı Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Bir dil üzerine yapılan sıklık çalışmaları o dilin eğitimi açısından önemli bilgileri ortaya çıkartmaktadır. Yaygın olarak yapılan sıklık çalışmaları, bir dilde en sık kullanılan kelimeleri belirlemeye yöneliktir. Bu çalışmaların çıkış mantığı, hemen her dilde bazı kelimelerin diğerlerine oranla çok daha sık kullanılmasıdır. Dildeki sık kullanılan kelimelerin belirlenerek eğitim öğretim sürecinin planlanmasında bu kelimelerin öğretimine öncelik verilmesi dilin işlevsel olarak öğretimini kolaylaştırmaktadır. Türkçede sıklık üzerine yapılan çalışmaların çok büyük bölümü kelime, sınırlı olarak da deyim ve atasözü sıklıklarını belirlemeye yöneliktir, ses-harf sıklığı üzerine yapılmış kapsamlı bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada Türkçenin ses-harf sıklığı iki temel bakış açısıyla belirlenmiştir. İlk olarak Türkçe Sözlük’te yer alan madde başları ses-harf sıklığı açısından analiz edilmiştir. İkinci olarak derlem çalışmaları için oluşturulan bir havuzdan örnek alınarak dilin genel yazılı kullanımındaki ses-harf sıklığı belirlenmiştir. Elde edilen ses-harf sıklığına ilişkin veriler karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın tartışma ve sonuç bölümünde ses-harf sıklığına dair elde edilen verilerle ilk okuma yazma öğretiminde kullanılan ses kümeleri değerlendirilmiş, ilk okuma yazma ses kümelerinin Türkçenin ses özellikleriyle ne oranda örtüştüğü tartışılmıştır. Son olarak ses-harf sıklığına ilişkin verilerin yabancılara Türkçe öğretiminde nasıl kullanılabileceği değerlendirilmiştir.

Keywords

• türkçe öğretimi
• ses sıklığı
• harf sıklığı
• derlem
• ilk okuma yazma öğretimi