ترسیم نقشه راه مدیریت زنجیره‌ تأمین سبز در نظام کشاورزی کشور؛ رویکردی آمیخته

Abstract

روند جهانی‌شدن، افزایش جمیعت و نیاز روزافزون به محصولات کشاورزی سبز، اتخاذ رویکردهای نوین در بخش کشاورزی را بیش‌از‌پیش نمایان می‌کند. در این میان زنجیره تأمین سبز در نظام کشاورزی می‌تواند نقش کلیدی در کاهش فقر و امنیت غذایی در کشورهای در حال توسعه ایفا کند. بر همین اساس در پژوهش حاضر تلاش گردید نقشه راهی برای مدیریت زنجیره تأمین سبز در نظام کشاورزی کشور با دو رویکرد کیفی و کمّی ترسیم گردد. جامعه آماری در مرحله کیفی 30 نفر از خبرگان، اساتید دانشگاه، مدیران جهاد کشاورزی و فعالان محیط‌زیست استان اردبیل که به روش هدفمند (نمونه‌گیری نظری)، با روش ارجاع زنجیره‌ای (روش گلوله‌برفی) انتخاب و در بخش کمّی، کارشناسان سازمان‌های جهاد کشاورزی و محیط‌زیست که مطابق جدول مورگان تعداد 181نفر به عنوان نمونه آماری و بر اساس روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای مورد مطالعه قرار گرفتند. گردآوری اطّلاعات در مرحله‌ اول، مصاحبه‌های عمیق و نیمه‌ساختاریافته و در مرحله دوّم پرسشنامه محقّق‌ساخته (بازطراحی‌شده) با پاسخ بسته (طیف لیکرت) بود که بر اساس شاخص‌های مستخرج از مرحله اول تنظیم گردیده است. مجموعه داده‌های بدست‌آمده بعد از طی فرآیند مستمر کدگذاری‌های باز، محوری و گزینشی و استفاده از نرم‌افزار MaxQDA، در قالب 126کدِ باز، 71مفهوم، 20مقوله و 6طبقه بر اساس رویکرد سامان‌مند سازماندهی شدند. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش و خروجی نرم‌افزار Smatr PLS، شاخص "حضور سازمان‌های تولیدکننده سبز در همایش و نمایشگاه‌ها" با ضریب مسیر 896/0 و شاخص "بخش‌بندی بر اساس گروه‌های سنی" با ضریب مسیر 866/0 بعنوان مهتمرین و اثرگذارترین شاخص‌ها در نقشه راه طراحی‌شده شناسایی شدند.

Keywords

• زنجیره‌ تأمین سبز
• نظام کشاورزی
• نظریه‌ی داده‌بنیاد