بررسی یک مدل پیشنهادی برای پیشایندها و پیامدهای گذشت در ازدواج

Abstract

هدف پژوهش حاضر، پیشنهاد مدلی از پیشایندها و پیامدهای مهم گذشت در ازدواج، به منظور شناخت بهتر و کامل‌تر مفهوم گذشت بود. این مدل نقش اسنادهای علی و مسئولیت‌پذیری، کیفیت رابطه زناشویی، همدلی و اعتقادات مذهبی در افزایش گذشت زوجین و تأثیر گذشت بر افزایش سلامت روانی و کاهش خشم آنها را بررسی کرد. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش 245 نفر مرد و 247 نفر زن را شامل می‌شد که از میان والدین دانش‌آموزان دبیرستانی شهر اهواز با روش تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش مقیاس گذشت صفت (TFS)، مقیاس اسناد ارتباطی (RAM)، شاخص کیفیت ازدواج (QMI)، مقیاس صفات همدلی باتسون (BEA)، خرده‌مقیاس نگرش مذهبی، پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (ENRICH) ، پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) و خرده مقیاس خشم فهرست تجدید نظر شده علائم روانی R-90SCL را شامل می‌شود. برای ارزیابی مدل پیشنهادی از روش تحلیل مسیر و بر اساس نرم‌افزار AMOS ویرایش 7 استفاده شد. مدل ارزیابی شده شاخص‌های برازندگی خوبی داشت. بر اساس نتایج مدل تحلیل مسیر کیفیت مثبت زناشویی هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم از طریق اسنادهای علی و مسئولیت‌پذیری، گذشت را افزایش می‌دهد. اسنادهای علی نیز به صورت غیرمستقیم و از طریق اسنادهای مسئولیت و همدلی گذشت را ارتقاء می‌دهد. اسنادهای مسئولیت نیز به صورت مستقیم و غیرمستقیم به‌واسطه همدلی گذشت را افزایش می‌دهد. همدلی نیز به ‌صورت مستقیم گذشت را افزایش می‌دهد. نگرش‌های مذهبی نیز به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم از طریق اسنادهای مسئولیت گذشت را ارتقاء می‌دهد. گذشت نیز افزایش سلامت روانی و کاهش پرخاشگری در میان همسران را باعث می‌شود. درباره مضامین درمانی و آموزشی نتایج و مدل ارائه شده در پژوهش حاضر به تفصیل بحث شده است.

Keywords

• گذشت
• کیفیت زناشویی
• اسنادهای علی
• اسنادهای مسئولیت‌پذیری
• همدلی
• نگرش مذهبی
• سلامت روانی
• پرخاشگری و ازدواج