بررسی کیفی و شبیه سازی با مدلQual2k در رودخانه دز

Abstract

رودخانه دز یکی از رودخانه­های بلند، پرآب و دارای کیفیت خوب است. کیفیت آب این رودخانه در سال‌های اخیر به علت خشک­سالی، توسعه صنعتی و کشاورزی کاهش یافته است. این رودخانه همچنین نقش تعدیل‌کننده کیفی را برای رودخانه کارون پس از ملحق‌شدن به آن دارد. لذا حفظ کیفیت آن بسیار مهم است. در این مقاله ابتدا منابع آلاینده ورودی به رودخانه شناسایی و سپس با استفاده از استاندارد کرینکل و شاخص کیفیت منابع آب ایران (IRWQI) تغییرات کیفی و آلودگی رودخانه دز طی سال‌های 92-84 بررسی شده است. به این منظور پارامترهای هدایت الکتریکی (EC)، اکسیژن محلول (DO)،نیاز اکسیژن‌خواهی بیولوژیکی (BOD)، اسیدیته (p H)، نیترات (NO3)و آمونیوم (NH4)، مدنظر قرار گرفت. نتایج بررسی با استاندارد و شاخص کیفی نشان داد که کیفیت رودخانه در زمان خشک­سالی و بر اثر توسعه از توصیف بسیار خوب به خوب و نسبتاً خوب تنزل یافته است. سپس با استفاده از مدل یک‌بعدی کیفیQUAL2K نیز وضعیت کیفی رودخانه برای دو فصل خشک و تر شبیه‌سازی، کالیبراسیون و صحت­سنجی شد و ضرایب کالیبراسیون مدل کیفی رودخانه دز استخراج گردید. با توجه به محاسبه این ضرایب و افزایش خشک­سالی و توسعه صنعت و کشاورزی، از این مدل می­توان برای برنامه­ریزی منابع آب و پیش‌بینی‌های کیفی رودخانه دز در آینده بهره‌ جست.

Keywords

• استاندارد کرینکل
• شاخص کیفی irwqi
• مدل کیفی qual2k
• رودخانه دز