طراحی مدل رهبری توزیعی در نظام آموزش عالی با روش داده بنیاد (مورد مطالعه: دانشگاه فردوسی مشهد)

Abstract

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل رهبری توزیعی در نظام آموزش عالی با روش کیفی داده بنیاد در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. روش تحقیق به‌صورت کیفی و مبتنی بر نظریه‌پردازی داده بنیاد بود. برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه­های نیمه ساختاریافته استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات بخش کیفی از نرم‌افزارMaxqda استفاده ­شد. جامعه­ی آماری تحقیق اعضای هیأت علمی و خبرگان دانشگاه فردوسی مشهد بود که در حوزه پژوهش و مدیریت حضور فعال داشتند. نمونه‌برداری به‌صورت نظری و به تعداد 16نفر بود که با استفاده از روش­های غیر احتمالی قضاوتی و گلوله برفیانجام شد. نتایج تحلیل داده­های به‌دست‌آمده از مصاحبه‌ها طی فرایند کدگذاری باز، محوری و انتخابی، به ایجاد نظریه داده بنیاد در حوزه رهبری توزیعی در نظام آموزش عالی‏ منجر شد که بر مبنای آن 23 مقوله بنیادی بـرای تبیـین و طراحـی الگوی رهبری توزیعی در نظام آموزش عالی احصاء شد. عملکرد مدیران، نه تنها در قالب روش‌های مدیریتی، بلکه در قالب فعالیت‌های رهبری و سبک‌های رهبری می‌تواند بر اثربخشی و بهبود عملکرد کارکنان تأثیر مثبت داشته باشد. یکی از این رویکردها، سبک رهبری توزیعی مدیران است که به مدیران و کارکنان کمک می­کند تا به‌صورت رسمی و غیررسمی در فعالیت‌های آموزشی مشارکت نمایند.برخی از مهم‌ترین مؤلفه‌ای شناسایی شده در این پژوهش عبارت‌اند از: کار گروهی، تصمیم‌گیری مشارکتی، رهبری دموکراتیک، تحولات خلاقانه در امور آموزشی، چشم‌انداز و مأموریت سازمان از آن جمله می‌باشند.

Keywords

• رهبری توزیعی
• نظام آموزش عالی
• دانشگاه فردوسی مشهد