Journal of Islamic Economics (Jul 2023)
Kredi Garanti Fonu’nun İslam İktisadı ve Fıkıh Açısından Değerlendirilmesi
Abstract
Bu çalışma ülkelerin ekonomisinde en önemli sektörlerden biri olan küçük ve orta boy işletmelerin (KOBİ) finansman yetersizliğine çözüm olarak kurulmuş Kredi Garanti Fonu’nu (KGF) ele almaktadır. Ülkenin ekonomik hayatını yöneten devletin temel hedeflerinden biri de ekonominin can suyu olan, büyük işletmelerin faaliyetlerinde tamamlayıcı rol oynayan ve bölgesel kalkınma ve gelir dağılımındaki dengesizliğin kapatılmasında önemli rol üstlenen KOBİ’lerin finansal problemlerini çözmektir. Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de KGF’nin temel amacı finansal açıdan KOBİ’lere destek olmaktır. Ülkemizde 1991 yılında kurulan ve 1994 yılında ilk kredi kefaletini gerçekleştiren KGF hakkında bugüne kadar pek çok çalışma yapılmış ancak İslam iktisadı ve fıkıh açısından bir çalışmaya henüz konu olmamıştır. Hâlbuki KGF’nin amaçlarına bakıldığında İslam iktisadının hedefleri açısından önemli bir kurum olduğu görülmektedir. Çalışmada öncelikle KGF’nin işleyişi ele alınmış ve konumuzla alakalı temel noktalar başlıklar halinde verilmeye çalışılmıştır. Sistemin işleyişi kefalet akdine dayalı olduğundan konuya bu açıdan yaklaşılmış ve garanti akdi ile arasındaki farklara değinilmiştir. Kefalet akdi ele alınırken fıkhi birikim, günümüz mer’i hukukla karşılaştırmalı olarak ele alınmış, böylece birleştikleri ve ayrıldıkları hususlar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca işleyişte görülen kefalet karşılığında ücret veya komisyon alınması, faizli borçlara kefil olunması vb. fıkhi problemler ele alınmış ve bunlara çözüm yolları aranmaya çalışılmıştır. Çalışmada salt fıkhi ilkelerle yetinilmemiş ve konu, İslam iktisadının temel ilkeleri açısından da değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bu açıdan konvansiyonel iktisat ile İslam iktisadı arasındaki farklara dikkat çekilmeye çalışılmış ve sistemin daha verimli olması açısından yapılan eleştirilerin yanı sıra çözüm yolları da zikredilmeye çalışılmıştır.
Keywords
