مؤلفه‌های اثرگذار بر کارآیی فنی جوکارآن آبی در شهرستان اسدآباد

Abstract

با توجه به اهمیت راهبردی تولید جو در بخش دامی کشور، مطالعه حاضر با هدف تحلیل کارآیی فنی جوکارآن آبی شهرستان اسدآباد و تعیین مؤلفه‌های مختلف اثرگذار بر آن با رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) و به‏کارگیری الگوی رگرسیونی توبیت صورت گرفت. اطلاعات مورد نیاز به روش طبقه‌بندی تصادفی و تکمیل 180 پرسشنامه در سال زراعی 99-1398 جمع‌آوری شد. نتایج مطالعه نشان داد که میانگین کارآیی فنی، مدیریتی و مقیاس، به‌ترتیب، 3/79، 5/82 و 1/96 درصد است و 63 درصد کشاورزان شهرستان در بازده افزایشی نسبت به مقیاس، 25 درصد در بازده کاهشی و تنها دوازده درصد در مقیاس بهینه (بازده ثابت نسبت به مقیاس) فعالیت می‌کنند و از این‏رو، پیشنهاد افزایش مقیاس تولید در راستای افزایش کارآیی منطقی به‌نظر می‌رسد؛ همچنین، بیشترین اثرگذاری معنی‏دار در کارآیی فنی و مدیریتی، به‌ترتیب، مربوط به متغیرهای تجربه، تحصیلات سرپرست خانوار، تعداد قطعات زمین و تنوع کشت و در کارآیی مقیاس، به‌ترتیب، مربوط به متغیرهای تعداد قطعات زمین، مالکیت تراکتور و ادوات کشاورزی و تحصیلات سرپرست خانوار بوده، که حاکی از نقش پررنگ و اهمیت بالای این متغیرها در بهبود کارآیی تولید است. بنابراین، اتخاذ سیاست‌هایی برای یکپارچه‌سازی و جلوگیری از خرد و پراکنده شدن اراضی نظیر تشویق به فعالیت‌های گروهی و ایجاد شرکت‌های تعاونی تولید، اعطای تسهیلات به‏منظور مکانیزه کردن مزارع، ارائه آموزش‌های مناسب و کاربردی به کشاورزان و بالا بردن سطح سواد کشاورزی، انتقال تجارب کشاورزان پیشرو به کشاورزان کم ‏تجربه و همچنین، تشویق به متنوع‌سازی کشت محصولات زراعی در افزایش کارآیی فنی تولید محصول جو بسیار ضروری است.

Keywords

• کارآیی
• تحلیل پوششی داده‌ها (dea)
• توبیت
• جو
• اسدآباد (شهرستان)