بررسی چالش های حقوق خانواده ناشی از شیوع بیماری کرونا در برخی از کشورها با تاکید بر حق حضانت و ملاقات کودکان

Abstract

شرایط پیش‌آمده ناشی از ویروس کرونا به گونه‌ای تمام جهان، افراد و روابط آن‌ها را دچار دگرگونی کرده و تحت تأثیر قرار داده است. این شرایط بر توافقات حقوقی افراد نیز تأثیرگذار بوده است؛ به‌عنوان نمونه توافقات والدین کودکانی که به دلایلی از قبیل طلاق جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند، تحت تأثیر این شرایط قرار گرفته است. در مواردی حق ملاقات والدی که به موجب حکم دادگاه باید روز یا روزهایی از هفته کودک را ملاقات کند، مورد بازنگری قرار گرفته یا در صورتی که حضانت‌کننده، مانع ملاقات طفل با اشخاص ذی‌حق شود و به دلایل موجه و امکان ورود ضرر به کودک از اعمال حقی ممانعت کند، حکم به مجازات وی نشده است. با توجه به لازمه دو نهی منتج از قواعد لاضرر، نهی از عروض در تهلکه و بر اساس اصل 40 قانون اساسی چون اعمال این حق موجبات ورود ضرر به غیر را فراهم و تمهید می‌کند و محتمل نیز قوی است، بنابراین حکم به الغای موقت این حضانت یا ملاقات حسب اقتضا خواهد شد. ملاک برهم‌زدن توافقات والدین و اشخاص ذی‌حق، بر اساس قانون داخلی و برخی از کشورهای مورد مطالعه هم‌چون استرالیا، کانادا و ایرلند؛ به مخاطره افتادن سلامت جسمی، امکان ورود ضرر و نهایتاً حفظ مصالح کودکان است. این موارد موضوعاتی است که به دادگاه و حضانت‌کننده اجازه می‌دهد تا برای دوره‌ای محدود شخص ذی‌حق؛ اعم از والدین یا سایر اقربا از ملاقات با کودکان محروم شده و استنکاف حاضن موجبات مسئولیت مدنی و کیفری برای وی نباشد. از دیگر مشکلات مربوط به دعاوی حضانت و حق ملاقات در ایام شیوع کرونا، قرنطینه‌سازی و تعطیلی اماکن عمومی و ادارات، روش‌های دسترسی به دادگاه‌ها و حضور در جلسات دادرسی و آگاهی از این روند بوده که در این مقاله به آن‌ها پرداخته خواهد شد.

Keywords

• ویروس کرونا
• حقوق خانواده
• حضانت
• حق ملاقات
• ضرر
• سلامت جسمی