مدیریت آب و آبیاری (Feb 2014)
اولویت بندی مدیریتی تعدادی از حوضه های آبریز کشور با استفاده از روش های فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) و الگوریتم ترکیبی جدید بر اساس ANP-TOPSIS فازی
Abstract
آب از محورهای اصلی توسعۀ پایدار و رکن اساسی آمایش سرزمین است و مدیریت پایدار کمی و کیفی منابع و مصارف آن، نقش مهمی در ارتقای بهداشت، رفاه اجتماعی و توسعۀ پایدار دارد. از طرف دیگر، با توجه به ارزش اجتماعی، اقتصادی، امنیتی، سیاسی و زیستمحیطی این مادۀ حیاتی، تصمیمگیری و مدیریت در زمینۀ منابع آب بسیار مهم است. راهبردهای توسعۀ بلندمدت بخش آب کشور، گذشته از اینکه راهنمای مناسبی برای تدوین برنامه‌های مدیریت آب کشور در حوضههای آبریز است، با ایجاد هم‌پیوندی در عرصه‌های مدیریت فرابخشی آب، موجب بهره‌برداری بهینه از منابع آب کشور خواهد شد. در برنامهریزی کلان ملی، اولویتبندی حوضههای آبریز، بخش مهمی از برنامۀ جامع آب در زمینۀ تخصیص منابع برای حوضههای آبریز است که کمتر به آن توجه شده است. با توجه به اهمیت مسئله و پیچیدگی آن به‌علت وجود راهبردهای مختلف با درجات تأثیر متفاوت و همچنین ارتباطات پیچیدۀ بین راهبردها، در این تحقیق اولویتبندی حوضههای آبریز با استفاده از روش ANP و روش ترکیبی ANP با TOPSIS فازی انجام گرفته است. گزینههای بررسی‌شده، حوضههای آبریز بحرانی کشور شامل حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه، اترک، سفیدرود، دریاچۀ نمک و زایندهرود است. نتایج نشان میدهند که حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه و اترک، بهترتیب بیشترین و کمترین امتیاز را دارند. این بدان معناست که حوضۀ آبریز ارومیه برای اعمال راهبردهای بخش آب در اولویت قرار دارد و به‌عبارتی بحرانیترین حوضه است. درنتیجه، اعمال راهبردهای آب در این حوضۀ آبریز نسبت به دیگر حوضهها ضروریتر است.
Keywords
