پژوهشنامۀ انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی (Sep 2022)
توصیههایی برای انسانشناسی ایرانی؛ با تأکید بر نقدوارزیابی کتاب آدمیان و سرزمینها
Abstract
این نوشتار درصدد است تا با تمرکز بر یکی از آثار مارگارت مید (Margaret Mead)، انسانشناس برجستۀ آمریکایی، به اهمیت مغفولماندۀ این آثار در انسانشناسی معاصر ایرانی بپردازد. طی نقدوارزیابی این کتاب، بازگشت به اصول و اساس انسانشناسی آثار کلاسیک که در ایران کمتر بهعنوان منبع درسی معرفی میشوند، اشاره خواهد شد. بدین منظور به جایگاه آثار کلاسیک در انسانشناسی دانشگاهی ایران پرداخته میشود. انسانشناسی، در آثار مارگارت مید، مبتنیبر انساندوستی، حضور، فهم، نظریهمندی، نظریهسازی، و همچنین آیندهنگری برمبنای گذشته است. مبانی فهم این نوع از انسانشناسی تخیل، نوشتن، انساندوستی، حرکت و دیدن است. بدون پرداختن به آثار کلاسیک در آموزش انسانشناسی، آموزشهای رایج دانشگاهی ایرانی کمتر به این مبانی اولیه در انسانشناسی توجه میکند. انسانشناسی دانشگاهی ایران و برنامههای درسی آن و کمیت و کیفیت مشارکت دانشجویان در طراحی و تدوین برنامۀ درسی نیازمند بازنگری و تجدیدنظر است. مرور آثار کلاسیک، استخراج اصول پنهان و آشکار در این متون، و تدوین برنامههای درسی مبتنیبر آن اصول باتوجهبه نیازهای این علم برگرفته از نظرهای دانشجویان و دانشآموختگان در غنای آن مؤثر خواهد بود.
Keywords