تاٌثیرکاربرد نیتروژن و فسفر بر عملکرد و برخی ویژگی‌های خرما در منطقه‌ی میناب

Abstract

سابقه و هدف: از دیرباز کشت و پرورش خرما سهم ارزنده‌ای در پایداری و بهبود زندگی جوامع فقیر روستایی و مناطق دورافتاده داشته است. ایران دومین تولید کننده‌ی خرما در جهان است و میناب، یکی از شهرهای شرقی استان هرمزگان واقع در جنوب کشور، از اصلی‌ترین تولید کنندگان این محصول است. کشت و کار این محصول منبع اصلی درآمد اکثر کشاورزان میناب است که برای حفظ سودآوری این صنعت، عملیات مدیریت باغ مانند استفاده از مقدار مناسب کود مورد نیاز است. سالانه با هر برداشت، عناصرتغذیه‌ایی خاک در مقادیر مختلف از خاک تخلیه می‌گردند. این مقادیر بطور میانگین در یک باغ یک هکتاری با 121 اصله نخل برای نیتروژن (N) و فسفر (P) به‌ترتیب در حدود 42 و (kg) 11 می‌باشد که در صورت عدم جایگزینی بهینه‌ی آن بر کمیت و کیفیت محصول تاثیر منفی بر‌جای می‌گذارد. بنابر این در این آزمایش، با هدف جایگزینی عناصرغذایی از دست رفته‌ی خاک‌، تاثیر کاربرد سطوح مختلف N و P بر باردهی و ویژگی-های میوه در چرخه‌های پیاپی باردهی خرمای رقم مرداسنگ، رقم تحت کشت گسترده در منطقه‌ی میناب، ارزیابی شد.مواد و روش‌ها: این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به‌مدت شش سال روی درختان شش ساله در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میناب انجام شد. هدف از انجام آزمایش نیز بررسی تاٌثیر کاربرد عناصر غذایی N و P بر عملکرد و برخی ویژگی‌های خرمای رقم مرداسنگ بود. متغیر‌های مستقل، سطوح مختلفN (0، 150، 200 و (g tree-1) 250) از منبع اوره و P (P2O5) (0، 66 و (g tree-1) 88) از منبع سوپرفسفات تریپل و متغیرهای وابسته، عملکرد میوه و ویژگی‌های کیفی بودند. در سال‌های بعد، به ازای هر سال افزایش سن درخت، به هر سطح N به‌ترتیب 0، 60، 120 و (g) 180 و به هر سطح P به‌ترتیب 0، 20 و (g) 40 (P2O5) اضافه شد.یافته‌ها: عملکرد تیمار N4P2 در بالاترین گروه آماری و تیمار N1P1 (بدون استفاده از N و P) در پایین‌ترین گروه آماری قرار گرفت. بیشترین میانگین وزن گوشت دانه‌ی‌ خرما (FW) و درصد قند کل محلول (TSSu) از تیمار N4P1، درحالیکه بیشترین درصد کل مواد جامد محلول (TSS) از تیمار N2P3 بدست آمد.نتیجه‌گیری: کاربرد N و P در مقایسه با شاهد به‌طور معنی‌داری عملکرد را افزایش داد. بالاترین سطح N مورد استفاده ((g tree-1) 250) علاوه بر ایجاد بیشترین مقدار عملکرد، منجر به حصول بالاترین میانگین FW میوه و درصد TSSu شد. بالاترین سطح P مورد استفاده ((g tree-1) 88)، بیشترین درصد TSS را ایجاد کرد. در کل این نتایج نشان داد که کاربرد N و P، تأثیر معنی‌داری بر عملکرد و برخی ویژگی‌های نخل خرما در منطقه‌ی میناب داشت.

Keywords

• قند کل محلول
• مواد جامد محلول
• وزن دانه‌ی خرما