مطالعه نیاز حرارتی، صفات رشدی و عملکرد دو گونه موسیرایرانی Allium altissimum و A. hertifuliumدر تیمارهای مختلف تراکم، وزن پیاز و حذف ساقه گل دهنده

Abstract

موسیر یکی از گیاهان مهم دارویی و صنعتی در ایران بوده که شدت برداشت پیاز آن از عرصه های طبیعی بسیار بالاست. مطالعه صفات مورفوفیزیولوژیکی این گیاه در نظام های زراعی از اهمیت خاصی در گسترش کشت این گیاه برخوردار است. بمنظور بررسی صفات فیزیولوژیک و عملکرد و نیاز حرارتی دو گونه موسیر آزمایشی در سال زراعی 1391-1392 در شرایط مزرعه انجام شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل دو گونه موسیر A. altissimum از خراسان و A. hertifulium از لرستان ، دو گروه وزنی پیاز (10-20 گرم و 20-30 گرم)، 3 تراکم کاشت (10 ، 20 و 30 بوته در متر مربع) به همراه تیمار حذف کامل ساقه گل دهنده بود. این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که در کلیه صفات رشدی و عملکرد، گونه لرستان A. hertifulium بسیار ضعیف تر از گونه کلات A.altissimum بود. بطوریکه حداکثر ارتفاع، سطح برگ و وزن خشک اندام هوایی در تراکم ها و وزن های مختلف غده های کاشته شده در گونه لرستان با اختلاف معنی داری کمتر از گونه کلات بود. نیاز حرارتی گونه لرستان نیز برای تکمیل دوره رشد کمتر از گونه کلات بود. گونه لرستان از کاشت تا برداشت 239 روز با 1664 درجه روز رشد و گونه کلات 252 روز با 2000 درجه روز روز نیاز داشتند. نتایج همچنین نشان داد که افزایش تراکم از 10 به 20 بوته در متر مربع وزن غده های برداشتی و عملکرد را افزایش داد ولی افزایش تراکم تا 30 بوته در متر مربع سبب کاهش عملکرد و وزن پیازهای برداشتی شد ولی تعداد پیاز برداشتی در متر مربع افزایش یافت. گونه لرستان نیز تا تراکم 20 بوته در متر مربع نتایج یکسانی نشان داد. تیمار حذف ساقه گل دهنده نیز اثر معنی داری بر صفات مربوط به عملکرد هر دو گونه داشت. به طوریکه در گیاهانی که ساقه گل دهنده آنها حذف شده، پیازهای برداشتی دارای وزن تر و خشک، قطر و حجم بیشتری از گیاهان دارای ساقه گل دهنده بودند.

Keywords

• کلمات کلیدی: موسیر
• کلات
• لرستان
• عملکرد
• پیاز