Journal of Philosophical Investigations (Jan 2021)

تبیین و نقد رویکرد پارادایمی در اندیشه‌های تربیتی غرب

  • محمد ربیع سام خانیان,
  • ایراندخت فیاض

DOI
https://doi.org/10.22034/jpiut.2020.40597.2608
Journal volume & issue
Vol. 14, no. 33
pp. 166 – 188

Abstract

Read online

انجام مؤثر فعالیت­های تربیتی مستلزم کسب نظریه‌های تربیتی است. در طول تاریخ از گذشته تا به امروز نظریه­های متعددی در حوزه‌ی تعلیم و تربیت پدید آمده است. درک و فهم این نظریه‌ها کار ساده و آسانی نیست. بنابراین سؤال اساسی در مطالعه‌ی آرای تربیتی، چگونگی درک و فهم نظریه‌های تربیتی یا به عبارتی، نظریه‌شناسی تربیتی است. رویکرد پارادایمی ازجمله رویکردها در نظریه‌پردازی و یا نظریه‌شناسی می‌باشد که می‌تواند ما را در خوانش و درک اندیشه‌ها، خصوصاً اندیشه‌های تربیتی کمک کند. دیدگاه پارادایمی در تبیین نظریه‌های علمی این است که در شکل­گیری نظریه‌ها ازجمله نظریه‌های تربیتی، باورها و مفروضات اساسی و به‌عبارتی‌دیگر «پارادایم» نقش مهمی دارند. اوصاف پارادایم‌ها از سه رکن اساسی هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و روش‌شناسی برخوردارند. تعلیم و تربیت نیز مانند پارادایم­ها دارای سه مؤلفه اساسی از قبیل اهداف، محتوی و روش‌های آموزش هستند. مؤلفه‌های تربیت از طریق بررسی و تحلیل عناصر پارادایم‌ها به دست می­آیند. نظریه­های تعلیم و تربیت را با توجه به ملاک زمان می‌توان در سه پارادایم پیشامدرن، مدرن و پسامدرن مورد بررسی و تحلیل قرار داد. در این پژوهش، نظریه‌های تربیتی با رویکرد پارادایمی در سه پارادایم یاد شده مورد مطالعه قرارگرفته‌اند. روش مطالعه توصیفی-تحلیلی است.

Keywords