Journal of Agricultural Science and Sustainable Production (Nov 2014)
ارزیابی توانایی رقابت لاینهای امیدبخش جو با علف‌های هرز در تراکمهای مختلف تحت شرایط دیم
Abstract
با توجه به هزینه بالا و اثرات زیان‌آور زیست محیطی استفاده از علف‌کش‌ها، جهت کاهش خسارت علف‌های هرز شناسایی لاینها و ارقام با توانایی رقابت بالا ضروری میباشد. این تحقیق به منظور ارزیابی لاینهای امید بخش جو در شرایط حضور و عدم حضور علف‌های هرز و همچنین اثر تراکم در توانایی رقابت آنها با علف‌های هرز انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم-سرارود به مدت سه سال زراعی (86-1383) اجرا گردید. عوامل شامل ژنوتیپ (چهار لاین امیدبخش جو و رقم شاهد سرارود-1 )، تراکم با سه سطح (350 ، 400 و 450 بوته در متر مربع) و علف‌هرز با دو سطح (وجین و عدم وجین علف هرز) بودند. نتایج نشان داد که لاین شماره 4 (Lignee 131/3/4679/105/YEA168.4) با عملکرد دانه 3938 کیلوگرم در هکتار بهطور معنیداری برتر از رقم شاهد آزمایش بود، اما لاین شماره 1 (Roho//Alger/Ceres 362-1-1/3/Alpha/Durra) دارای عملکرد دانه معادل شاهد و سایر لاینها عملکرد کمتری نسبت به شاهد داشتند. نتایج نشان داد که در سال اول آزمایش (نامطلوب از لحاظ شرایط رشد) تفاوت عملکرد ژنوتیپ‌ها در سطوح تراکم و علف‌هرز معنی‌دار نبود ولی در سال دوم و سوم (شرایط رشد مطلوب‌تر) تفاوت عملکرد ژنوتیپ‌ها در سطوح مختلف تراکم و علف‌هرز متفاوت بود. بالاترین عملکرد دانه را ژنوتیپ شماره 4 در سال دوم و در تراکم 400 بذر در متر مربع و در شرایط بدون علف‌های هرز تولید نمود. از نظر شاخص تحمل تداخل علف هرز لاینهای شماره 4 و 1 از سایر ژنوتیپ ها برتر بودند. بنابراین، لاین شماره 4 به دلیل عملکرد دانه بیشتر و داشتن شاخص تحمل تداخل علف هرز بالا و لاین شماره 1 به دلیل شاخص تحمل تداخل علف هرز بالا و عملکرد معادل شاهد جهت کشت در شرایط طبیعی (عدم کنترل علف های هرز) قابل توصیه میباشد. در تراکم 450 بوته در متر مربع ژنوتیپ‌ها از شاخص تحمل تداخل علف هرز بالاتری برخوردار بودند. بنابراین با توجه به افزایش شاخص تحمل تداخل علف هرز در تراکمهای بیشتر، افزایش تراکم تا 450 بوته در متر مربع می‌‌تواند به عنوان راهی برای کنترل علف های هرز جو در شرایط دیم توصیه گردد.
