Medya ve Din Araştırmaları Dergisi (Dec 2021)
Kamusallık ve Kitap: Kamusallığın Yapısal Dönüşümü Üzerine Metateorik Bir Gözlem
Abstract
Toplumun rasyonel yetileriyle belirlenen öznelere atıfla öznelerarası bir etkileşim düzeni olarak düşünülmesi mümkün müdür? Böyle bir şey olgusal açıdan mümkün ve normatif açıdan savunulabilir ise bunun koşulu, özgürleşim ile muhakeme arasında zorunlu bağ varsayan bir insan ve toplum görüşü benimsemektir. Bu varsayım öznelerin muhakeme yetisini konuşma veya yazı aracılığıyla öznelerarası bir rasyonel müzakerenin parçası kılmasını gerektirir. Bu konu kamusallık ile geleneksel medya arasındaki ilişkiye işaret eder. Bu iki olgu arasında nedensel bir ilişki olup olmadığı tartışmalıdır; fakat ikilinin modern sekülerliğin doğuşuyla ilgili olduğu konusunda fikir birliğinden söz edilebilir. Konunun önemi günümüzde hemen hemen aynı bağlamda hala gündemde olmasından kaynaklanır. Postseküler toplum tartışması bağlamında müzakereci demokrasi ile yeni medya ortamlarının kamusal niteliği arasındaki tartışma örnek verilebilir. Bu nedenle çalışmada, literatürde eksikliği hissedilen, metateorik düzey ve buna uygun bir yöntem belirlenmiştir. Bunun için (i) kamusallık ile kitap arasındaki ilişkiyi Habermas’ın Kamusallığın Yapısal Dönüşümü isimli ve alanda klasik haline gelmiş çalışmasıyla ilişkilendirmeye, (ii) kitabın kamusal işlevleri açısından içerikçe çeşitlenen bir resim elde etmeye çalışacağız. Habermas kamusallık ile kitap ilişkisini rasyonel müzakere zemininde dikkate aldığında, burjuva kamusallığı modelinde kültürel akıl üreten okuma faaliyetinin önemini ve tüketim kültürüne dayalı okumanın devlet ile toplum arasındaki olumlu ayrımı giderdiğini vurgular.
Keywords
