Pizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān (Mar 2013)
روش‌شناسی تفسیر اطیب‌البیان
Abstract
بازشناسی تفاسیر در حوزه روش‌شناسی، ضرورت اجتناب‌ناپذیر مطالعات جدید قرآنی است. توجه به ابعاد مختلف روش‌شناسی تفسیر جهت دستیابی به روش صحیح تفسیر قرآن و نیز طبقه‌بندی تفاسیر بر مبنای معیارهای روش‌شناسانه الزام‌های روش‌شناسی تفاسیر را بیش از پیش نمایان می‌سازد. اصلی‌ترین پرسش‌های مطرح در این دانش را می‌توان چنین برشمرد: چه راه‌هایی برای شناخت قرآن وجود دارد؟ تفسیر چه نوع شناختی است؟ نسبت تفسیر با این گونه‌های شناخت چیست؟ در همین راستا محقّقان علوم قرآنی به تعریف گونه‌هایی از شناخت قرآن از قبیل شناخت ترجمه‌ای، تفسیری، تأویلی، بطنی، اشراقی، شهودی، تنزیلی، ابتدائی، مصداقی پرداخته‌اند. در این پژوهش تفسیر «اطیب‌البیان فی تفسیر القرآن» اثر آیت‌الله سید عبدالحسین طیب از مفسّران معاصر تشیّع که در 14 مجلد به نگارش درآمده، بر مبنای معیارها و تئوری‌های روش‌شناسی بررسی گردیده است. اهمیت این پژوهش در قابلیت‌سازی سنجش تفسیر «اطیب‌البیان» با استفاده از ملاک‌های تعریف شده در علم روش‌شناسی تفسیر قرآن بوده تا میزان تعهد مفسّر به روش مورد نظر خویش و تغییر یا عدم تغییر آن را در سراسر این تفسیر نمایان سازد.
