Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Jan 2014)
Hazır Giyim Sektöründe Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemine Dayalı Tedarikçi Seçimi
Abstract
Hazır giyim sektörü yapısıgereği genişbir tedarikçi ağıile işbirliği içerisindedir. Hazır giyim sektörünün ana tedarikçisi olan tekstil sektörü milli gelirden aldığıpay, sağladığıistihdam ve yüksek ihracat potansiyeli ile Türkiye’nin en güçlü imalat sektörlerinden biridir. Bu nedenle yoğun bir rekabetin yaşandığısektördeki uygun tedarikçilerin seçimi hazır giyim işletmeleri için önemli bir karar problemidir. Bu açıdan karar verme sürecini etkileyen kriterlerin ve ağırlıklarının tespiti, beraberinde en uygun tedarikçi seçiminin bilimsel yöntemlerle gerçekleştirilmesi hazır giyim işletmelerinin maliyet ve kaliteye dayalırekabet gücünü olumlu yönde etkileyecektir. Buna karşın uygun olmayan tedarikçilerle çalışmak ciddi kaynak ve fırsat kayıplarına yol açacaktır. Tedarikçi seçiminde pek çok değerlendirme kriterini dikkate almak gerektiğinden bu süreç, sadece tek değişkene veya tek kritere göre değil, çok sayıda kritere ve bunların ortaklaşa etkilerine göre tanımlanmalıdır. Dolayısıyla tedarikçi seçim problemi Çok Nitelikli Karar Verme problemi olarak incelenebilir. Çok Nitelikli Karar Verme metotlarından biri olan Analitik Hiyerarşi Prosesi Analytic Hierarchy Process-AHP , en iyi seçeneğin belirlenmesine yönelik olarak hem nicel hem de nitel faktörleri dikkate almasıve kullanım kolaylığınedeniyle tedarikçi seçimi gibi karmaşık karar problemlerinin çözümünde etkin bir yöntem olarak kabul görmektedir. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı, Konya ili hazır giyim sektöründe faaliyet gösteren bir işletmede üretimde en büyük girdi ve maliyet unsuru olan kumaşhammaddesi için en uygun tedarikçi seçimi problemini AHP yöntemi ile çözmektir. Karar verici olarak işletmede satın almadan sorumlu üç kişinin uzman görüşüne başvurulmuştur. Hiyerarşik yapıyıoluşturan kriterler ve alternatifler Saaty’nin 1-9 önem skalasına göre ikili karşılaştırma karar matrisleri ile değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçların geometrik ortalamalarıalınarak her bir karşılaştırma için tek bir sayıya ulaşılmıştır. Expert Choice 11.5 programıaracılığıyla yapılan analizler sonucunda en önemli ana kriter ‘maliyet’ olarak tespit edilmiştir. En önemli alt kriterler ise teslim açısından “coğrafi konum”, esneklik açısından “tedavül kabiliyeti” maliyet açısından “iç maliyet”, kalite açısından “zamanında gönderim yüzdesi”, güvenilirlik açısından ise “güven hissi” olarak belirlenmiştir. Kriterlerin ve alternatiflerin ağırlıklarının belirlenmesinin ardından tedarikçiler sıralanarak en uygun tedarikçinin seçimi yapılmıştır.
