جغرافیا و مخاطرات محیطی (Apr 2022)
تحلیل دینامیکی مخاطره سیلاب با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS (مطالعه موردی: رودخانه شاهینشهر، استان اصفهان)
Abstract
وقوع سیل یک پدیده طبیعی است و خطر وقوع آن در مناطق شهری یک مسئله جهانی است. رشد شهرنشینی و تغییرات آب و هوایی مخاطره سیلابهای شهری را افزایش داده و باعث ایجاد خسارت به زیرساختها و صدمات جانی شده است. هدف این پژوهش تحلیل دینامیکی مخاطره سیلاب رودخانه شاهینشهر (استان اصفهان) است؛ بنابراین جهت شبیه‌سازی مخاطره سیلاب از مدل یک بعدیHEC_RAS استفاده گردید و از طریق الحاق HEC–GEORAS در محیطGIS پردازش دادههای ژئومتری انجام شد. جهت محاسبه دبی برای دوره بازگشتهای 25، 50 و 100 ساله، حوضه آبریز منطقه موردمطالعه به داخل محیط نرمافزار HEC- HMSوارد شد و مشخصات فیزیوگرافی حوضه آبریز از قبیل: مساحت، طول آبراهه اصلی، شماره منحنی خاک (CN)، زمان تمرکز و زمان تأخیر وارد گردید. بر این اساس، نتایج خروجی حداکثر دبی سیلاب با دورههای بازگشتهای متفاوت محاسبه شد نتایج حاصل از مدل نشان میدهد که با توجه به شرایط رودخانه، منطقه به سه بازه مختلف تقسیمبندی شد که ضریب زبری مانینگ با استفاده از روش کوان برای بازههای مختلف هر بخش جداگانه محاسبه گردید. نتایج حاصل از مطالعات نشان میدهد که پهنه سیلاب در دور بازگشت 25 ساله 948/0 کیلومتر مربع، در دوره بازگشت 50 ساله 13/1 و در دوره بازگشت 100 ساله 34/1 کیلومتر مربع از اراضی حاشیه رودخانه شاهینشهر را در بر گرفتهاند؛ و در بازه آخر به دلیل کاهش میزان شیب و کاهش سرعت جریان پهنه سیلاب از سایر بازهها گستردهتر شده است.
Keywords
