تاثیر روش‌های مختلف خاک‌ورزی و فاصله جویچه‌ها بر ویژگی‌های هیدرولیکی خاک در آبیاری جویچه‌ای

Abstract

به منظور بررسی اثر روش­های مختلف خاک‌ورزی بر ویژگی‌های هیدرولیکی آبیاری سطحی جویچه‌ای آزمایشی در شمال استان خوزستان در خاکی با بافت سیلتی رسی لوم و شرایط اقلیمی گرم و نیمه­خشک اجرا شد. چهار تیمار شامل دو تیمار خاک‌ورزی مرسوم CT1 و CT2(شخم با گاوآهن برگرداندار+ 2دیسک عمود برهم) و دو تیمار کم خاک‌ورزی MT1 و MT2 (اعمال دو دیسک عمود بر هم) با فواصل پشته‌های 6/0 و 75/0 متر در جویچه‌های به طول 50 متر و در سه تکرار به­صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد. خصوصیات هیدرولیکی آبیاری سطحی (ضرایب معادله نفوذ، ضریب زبری، هیدروگراف دبی ورودی و خروجی) و بازده‌های آبیاری اندازه‌گیری، شبیه‌سازی (مدل WinSRFR4.3.1) و با استفاده از آزمون چند دامنه‌ای دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که شیوه خاک‌ورزی و عرض‌جویچه تاثیر معنی‌داری بر ضرایب معادله نفوذ کوستیاکوف لوییس داشت. اثرات متقابل خاک‌ورزی و عرض‌جویچه روی ضرایب معادله نفوذ در سطح احتمال یک درصد و روی توان معادله نفوذ درسطح احتمال پنج درصد تأثیر معنی­داری داشت. نتایج شبیه‌سازی نشان داد که مدل WinSRFR توانایی قابل قبولی در شبیه‌سازی هیدروگراف دبی ورودی – خروجی و بازده‌های آبیاری را دارد. کمترین میزان خطا 54/0=RMSE بین داده‌های مزرعه و شبیه‌سازی شده با در روش کم خاک‌ورزی مشاهده گردید. لذا پیشنهاد می‌شود که ضرایب معادله نفوذ و بازده‌های آبیاری در شرایط مختلف خاک‌ورزی و عرض ‌جویچه اصلاح گردند و مطابق با آن­ها طراحی لازم صورت گیرد.

Keywords

• خاک‌ورزی
• ضرایب نفوذ
• آبیاری جویچه‌ای
• مدل winsrfr