Psychological determinants of the use of complementary and alternative medicine – CAM

Abstract

Wprowadzenie i cel pracy. Współcześnie obserwuje się rosnącą popularność medycyny komplementarnej i alternatywnej (complementary and alternative medicine – CAM). U podstaw zjawiska leży szereg uwarunkowań, które są przedmiotem zainteresowań nauk społecznych. Badania te napotykają na szereg metodologicznych trudności. Celem artykułu jest prezentacja psychologicznych uwarunkowań stosowania CAM w świetle literatury przedmiotu. Przedstawienie stanu wiedzy poprzedzono obszernym wstępem teoretycznym z uwagi na nikłość aktualnych polskich opracowań dotyczących omawianej tematyki w literaturze z zakresu psychologii zdrowia. Dokonano przeglądu prac badawczych z lat 1990-2021 w bazach danych dostępnych w zasobach Ebsco, tj. Medline, APA PsycArticles, APA PsycInfo, CINAHL; w wyszukiwarce Google Scholar; spisach piśmiennictwa znalezionych artykułów oraz w zasobach własnych. Skrócony opis stanu wiedzy. Istniejących badań dotyczących zjawiska jest relatywnie niewiele, wyniki dotychczasowych badań niejednokrotnie są sprzeczne. Najlepiej poznanymi determinantami stosowania CAM są czynniki środowiskowe i poznawcze dotyczące stylów poznawczych i przekonań. Duże znaczenie mają również czynniki związane z duchowością i religijnością. Najmniej wiadomo na temat czynników osobowościowych i emocjonalnych. Podsumowanie. Tematyka psychologicznych uwarunkowań stosowania CAM wymaga dalszych badań. Głębsze poznanie determinant zjawiska pozwoli na lepiej zrozumieć potrzeby i oczekiwania pacjentów, które stoją u podstaw postaw zdrowotnych.

Keywords

• complementary and alternative medicine
• health attitudes
• health behaviours
• psychological factors