Muhandisī-i manābi̒-i ma̒danī (Dec 2020)

استفاده از ابعاد و شکل هندسی دانه های سنگ مخزن برای تصحیح مقادیر پتروفیزیکی با شبیه سازی فضای متخلخل بین دانه ای

  • مجتبی رحیمی,
  • خسرو قاسمی

DOI
https://doi.org/10.30479/jmre.2020.12041.1340
Journal volume & issue
Vol. 5, no. 4
pp. 21 – 35

Abstract

Read online

در سال‌های اخیر استفاده از تصاویر اسکن‌شده ریز‌پرتو ایکس در حد 100 نانومتر در زمینه‌های مختلف علمی، سبب به وجود آمدن روش‌های نوین برای انجام برخی محاسبات و اندازه‌گیری‌ها شده است. استفاده از این تصاویر توسط پژوهش‌گران برای به‌دست آوردن برخی از مقادیر مرتبط با سنگ مخزن مانند خواص پتروفیزیکی و نیز موارد مرتبط با سنگ و سیال مخزن به‌طور هم‌زمان مانند فرآیند ریزش و آشام در سنگ جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. به‌این منظور، ابتدا با استفاده از تصاویر ریز پرتو ایکس و با به‌کار بردن نرم‌افزارهای لازم، برخی مقادیر هندسی مربوط به دانه‌های سنگ دو نمونه مغزه محاسبه و نتایج به‌دست آمده با یکدیگر مقایسه می‌شوند. سپس با استفاده از همین تصاویر، اطلاعات لازم برای شبیه‌سازی فضای متخلخل بین دانه‌های سنگ به‌دست می‌آید. در ادامه، با استفاده از اطلاعات حاصل و نرم‌افزارهای دیگر، فضای متخلخل مرتبط با هر یک از این سنگ‌ها، شبیه‌سازی شده و با استفاده از آن‌ها، مقادیر تخلخل و تراوایی هر سنگ محاسبه می‌‌شود. در فرآیند شبیه‌سازی برای جلوگیری از پیچیده‌شدن محاسبات، از برخی فرضیاتی استفاده می‌‌شود که سبب انحراف مقادیر به‌دست آمده نسبت به مقادیر حقیقی (آزمایشگاهی) می‌‌شود. به‌همین دلیل با استفاده از مقادیر هندسی به‌دست آمده در بخش اول، رابطه‌ای را به‌دست می‌آوریم که این مقادیر را از طریق شبیه‌سازی، تا حد امکان به مقادیر حقیقی نزدیک کند. در این پژوهش، براساس مراحل ذکر‌شده و بر مبنای کرویت، تحدب و نسبت تصویر حاصله از تصاویر دو بعدی، رابطه‌ای توسعه داده شد که خواص اندازه‌گیری شده از تصاویر را با خواص اندازه‌گیری شده آزمایشگاهی مغزه مرتبط می‌سازد.

Keywords