Darüşşifa İslam Tıp Tarihi Araştırmaları Dergisi (Jun 2022)
Nizamiye Medreselerinde Tıp Eğitimi ve Uygulama Hastaneleri
Abstract
Bu çalışmamızın amacı; Büyük Selçuklu devletinin veziri Nizamulmülk’ün önderliğinde kurulan ve Ortaçağda İslam dünyasında en önemli eğitim kurumlarından biri olarak görülen Nizamiye medreselerinin kuruluş amaçlarını ve bu eğitim kurumları içerisinde yer alan tıp eğitiminin nasıl verildiğini ve bu tıp fakültelerine bağlı olarak görev yapan uygulama hastanelerinin nasıl hizmet verdiğini incelemektir. Türkler İslamiyeti kabul ettikten sonra İslam dünyasına yeni bir taze kan olarak girmişler ve yeni bir dönemin başlamasına sebep olmuşlardır. İslamiyetin kabulünden sonra tarih sahnesine çıkan Karahanlılar, Gazneliler ve Büyük Selçuklular gibi bu yeni Türk-İslam devletleri daha önce Türk tarihinde görülmeyen yeni kurumlar ortaya koyarak kültür ve bilim hayatına büyük katkı sağlamışlardır. Karahanlılar döneminde İslamiyet Orta Asya’da Türkler arasında hızla yayılmış ve ilk medreseler bu dönemde ortaya çıkmaya başlamıştır. Gazneliler döneminde ise Karahanlılar döneminde inşa edilen bu medreselere ilaveten yeni birtakım medreseler inşa edilmeye devam etmiştir. Büyük Selçuklu Devleti’nin tarih sahnesine çıkmasıyla birlikte artık Türkler İslam dünyasının siyasi, sosyal, kültürel ve eğitim gibi önemli alanlarında söz sahibi olmaya başlamışlardır. Büyük Selçukluların İslam dünyasındaki bu yeni vizyonu ve misyonunun en büyük göstergesi ise Nizamiye Medreselerinin kurulması olmuştur. Nizamiye Medreseleri İslam dünyasının eğitim kurumlarına yeni bir bakış açısı getirmiş ve uyguladığı yeni sistem sayesinde gerek dini bilimler gerekse pozitif bilimler açısından olsun eğitim sistemini derinden etkilemiştir. Tıp eğitimi de bu eğitim sisteminin içerisinde önemli bir yere sahiptir.
